Polemics and Reviews
https://orcid.org/0000-0003-3804-6445
The article presents the main theses formulated in the monograph Eksperymenty postrealistów. Szkice o najnowszej literaturze polskiej [Postrealists’ Experiments: Sketches on the Latest Polish Literature], by Dariusz Piechota. According to the title, the key concept for the researcher is the category of realism, which he treats as a (sometimes negative) reference point for the interpretation of the phenomena discussed. To this end, Piechota searches for — variously motivated — resonances of 19th-century prose in literature created at the turn of the 20th and 21st centuries. The justification legitimizing the search for these resonances and ‘affinities by choice’ for Piechota is the formulation of — interpretatively convincing — pairs of cultural phenomena specific, respectively, to nineteenth-century and recent works (philistine/kołtun–careerist; bursz–celebrity; dandy–hipster; philistinism–devotion; dandisism–banana youth). The author, describing the transformations of contemporary Polish prose, defines its relations in relation to the perceived realistic tendencies. However, the researcher notices a rather significant difference in the instrumentalization of the convention of realism, which is why he describes his contemporary projects as post-realism. At the same time, Piechota draws attention to the ambiguity of this concept, perceiving it not only as a signal of succession in time, but rather the co-presence of realistic tendencies and those that exceed the limitations of realism.
Głuchowski D., Metro 2033, przeł. P. Podmiotko, Insignis, Kraków 2010.
Piechota D., Eksperymenty postrealistów. Szkice o najnowszej literaturze polskiej, Wydawnictwo Episteme, Białystok 2022.
Bartczak K., Realizm w „Drodze” Cormaca McCarthy’ego, [w:] K. Bartczak, Materia i autokreacja. Dociekania w poetyce wielościowej, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2019, s. 37–68.
Bilczewski T., Nowa komparatystyka: lektura i komunikacja, [w:] Polonistyka bez granic, red. R. Nycz, W. Miodunka, T. Kunz, t. 1. Wiedza o literaturze i kulturze, Universitas, Kraków 2010, s. 477–487.
Bojarska K., Czas na realizm — (post)traumatyczny, „Teksty Drugie” 2012, nr 4, s. 8–14.
Brodzka A., O pojęciu realizmu w powieści XIX i XX wieku, „Pamiętnik Literacki” 1964, z. 2, s. 357–383.
Galas B., Społeczne zagrożenia podmiotowości w warunkach zmian, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne” 2015, nr 10, s. 154–166.
Gemra A., Literatura popularna — literatura gatunków?, [w:] Retoryka i badania literackie: rekonesans, red. J.Z. Lichański, Wydawnictw DiG, Warszawa 1998, s. 55–74.
Janas K., Miejskość jako styl życia, czyli gdzie się podziali nowi mieszczanie?, „Przegląd Socjologiczny” 2020, nr 2, s. 73–94.
Janicka A., Tradycja i zmiana. Literackie modele dziewiętnastowieczności: pozytywizm i „obrzeża”, Wydawnictwo Alter Studio, Białystok 2015.
Jarzębski J., Realizm podszyty fantastyką, „Teksty Drugie” 2008, nr 6, s. 44–53.
Jelinek E., Na uboczu. Mowa z okazji otrzymania Nagrody Nobla, przeł. M. Szczepaniak, [w:] E. Jelinek, Moja sztuka protestu, red. A. Jezierska, M. Szczepaniak, przeł. K. Bikont [et al.], WAB, Warszawa 2012, s. 82–97.
Kubicki P., Wynajdywanie miejskości. Polska kwestia miejska z perspektywy długiego trwania, NOMOS, Kraków 2016.
Marody M., Giza-Poleszczuk A., Przemiany więzi społecznych. Zarys teorii zmiany społecznej, Scholar, Warszawa 2004.
Redakcja, Wstęp, [do:] Fantastyka a realizm, red. W. Biegluk-Leś, S. Borowska-Szerszuk, E. Feldman-Kołodziejuk, Temida 2, Białystok 2019, s. 7–11.
Sobieraj T., Kulturowy model dziewiętnastowieczności, „Wiek XIX” 2008, nr 1, s. 19–37.
Szalewska K., Wprowadzenie, [do:] K. Szalewska, Urbanalia — miasto i jego teksty. Humanistyczne studia miejskie, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2017, s. 5–11.
Dominas K., Tekst i jego dodatki, dodatki i tekst — od supersystemu rozrywkowego do uniwersum kulturowego, „Forum Poetyki” 2016, nr 6, s. 24–33, https://pressto.amu.edu.pl/index.php/fp/article/view/26747/24445.
Listy martwego człowieka (Письма мёртвого человека), reż. K. Łopuszański, ZSRR 1987.
Ostatnia walka (Le Dernier combat), reż. L. Besson, Francja 1983.
English
Język Polski
https://doi.org/10.19195/0867-7441.29.21
