Artykuły
In 2006 Gaja Grzegorzewska published the first novel (out of six, as per 2024) on the adventures of Julia Dobrowolska, a private eye. Polish critics have acknowledged the series for hybridizing the crime genre with romance and exploring the subject of gender and sexual identity within this generic framework. In my reading of the Dobrowolska series I argue that the way in which the female detective adapts to the gender stereotypes of this profession (traditionally considered as male-dominant) results in introducing camp aesthetics into the series by the means of play with the ‘male gaze’ that is intrinsic to the hard-boiled genre. The paper intends to investigate how Grzegorzewska dismantles the tradition of hard-boiled fiction and re-writes it accordingly to make her female character plausible in this particular literary context through the means of camp aesthetics.
Grzegorzewska G., Betonowy pałac, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014.
Grzegorzewska G., Kamienna noc, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016.
Grzegorzewska G., Żniwiarz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006.
Bińczyk E., Uniesienia i potknięcia filozofii podmiotu. Projektowanie stanowisk feministycznych poza założeniami esencjalizmu, „Teksty Drugie” 2011, nr 4, s. 69–85.
Butler J., Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, przeł. K. Krasucka, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008.
Cawelti J.G., Adventure, Mystery, and Romance: Formula Stories as Art and Popular Culture, University of Chicago Press, Chicago-London 1976.
Chłosta-Zielonka J., Do czego prowadzi „androgyniczność”? Obrazy transgresji płci w najnowszej prozie pisanej przez kobiety: Sylwię Chutnik i Gaję Grzegorzewską, [w:] Tożsamość kobiet — silne indywidualności w sztuce, literaturze i religii, red. J. Posłuszna, B. Walęciuk-Dejenka, Wydawnictwo Aureus, Siedlce 2014, s. 15–24.
Czapliński P., Kamp — gry antropologiczne, [w:] Kamp. Antologia przekładów, red. P. Czapliński, A. Mizerka, Universitas, Kraków 2012, s. 7–48.
Darska B., Detektywka z blizną, zakazana miłości i mroczny klimat zbrodni. O powieściach kryminalnych Gai Grzegorzewskiej, [w:] Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych, cz. 3, red. A. Nęcka, D. Nowacki, J. Pasterska, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019, s. 41–58.
Darska B., Śledztwo i płeć. O bohaterkach powieści kryminalnych, Wydawnictwo Portret, Olsztyn 2011.
Hutcheon L., Narcissistic Narrative: The Metafictional Paradox, Wilfrid Lauriel University Press, Waterloo 1980.
Meyer M., Dyskurs kampu. Rewindykacja, przeł. A. Bartosz, [w:] Kamp. Antologia przekładów, red. P. Czapliński A. Mizerka, Universitas, Kraków 2012, s. 525–550.
Mulvey L., Przyjemność wzrokowa a kino narracyjne, [w:] L. Mulvey, Do utraty wzroku. Wybór tekstów, red. K. Kuc, L. Thompson, przeł. J. Mach, Korporacja Ha!art, Międzynarodowy Festiwal Filmowy Era Nowe Horyzonty, Kraków-Warszawa 2010, s. 33–47.
Okrajni M., Autokreacyjna roz(g)ryw(k)a, czyli przyjemność przywdziewania masek. O bohaterce powieści Gai Grzegorzewskiej, [w:] Literatura i przyjemności. Szkice o literaturze XX i XXI wieku, red. B. Gutkowska, A. Nęcka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019, s. 143–166.
Orządała O., In the Shadow of Masks: Identity Problems in Crime Novels by Gaja Grzegorzewska, „Prace Literaturoznawcze” 8, 2020, s. 245–257.
Pilarska K., Ile jest kryminału w kryminale? O samoświadomości gatunku na przykładzie Kamiennej nocy Gai Grzegorzewskiej, „Forum Poetyki” 2018, nr 13, s. 24–39.
Plain G., Gender and Sexuality, [w:] The Routledge Companion to Crime Fiction, red. J. Allan, J. Gulddal, S. King, A. Pepper, Routledge, London-New York 2020, s. 102–110.
Plain G., Twentieth-Century Crime Fiction: Gender, Sexuality and the Body, Edinburgh University Press, Edinburgh 2001.
Poświatowska J., Kobiety na tropie. Kategoria „kobiecości” w kryminałach współczesnych polskich pisarek, [w:] Kryminał. Między tradycją a nowatorstwem, red. W. Brylla, E. Gazdecka, D. Kulczycka, M. Ruszczyńska, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2016, s. 269–278.
Poświatowska J., Kryminalny trójkąt. Reprezentacje kobiecej i męskiej seksualności w powieściach Gai Grzegorzewskiej, [w:] Seksualność w najnowszej literaturze polskiej, red. T. Dalasiński, A. Szwagrzyk, P. Tański, Inter-. Literatura–Krytyka–Kultura, Toruń 2015, s. 62–74.
Porter D., The Private Eye, [w:] The Cambridge Companion to Crime Fiction, red. M. Priestman, University Press, Cambridge 2011, s. 95–114.
Reddy M.T., Women Detectives, [w:] The Cambridge Companion to Crime Fiction, red. M. Priestman, University Press, Cambridge 2011, s. 191–208.
Scaggs J., Crime Fiction, Routledge Taylor & Francis Group, London-New York 2005.
Sontag S., Notatki o kampie, przeł. W. Werterstein, [w:] Kamp. Antologia przekładów, red. P. Czapliński, A. Mizerka, Universitas, Kraków 2012, s. 49–66.