Artykuły

Tom 68 (2023)

Uzyskanie prawa do obrony w świetle polskich standardów konstytucyjnych

Strony: 91-106

PDF

Abstrakt

Niniejsze opracowanie dotyczy kwestii uzyskania prawa do obrony. Zasadniczy problem badawczy zawiera się w pytaniu, w jakim zakresie przepisy Kodeksu postępowania karnego dotyczące momentu uzyskania prawa do obrony odpowiadają w tym aspekcie przepisom konstytucyjnym. Metoda dogmatycznoprawna i metoda analizy piśmiennictwa i judykatury pozwoliły zweryfikować hipotezę zamykającą się w stwierdzeniu, że Konstytucja RP określa znacznie wcześniejszy moment uzyskania prawa do obrony, niż czyni to ustawa. Analiza właściwych regulacji pozwoliła dojść do konkluzji, że w świetle przepisów rangi ustawowej prawo do obrony przysługuje od momentu uzyskania formalnego statusu podejrzanego, co nie jest jednak zgodne ze standardami konstytucyjnymi. Zgodnie z unormowaniami konstytucyjnymi prawo to przysługuje już od chwili powzięcia pierwszej czynności wobec danej jednostki.

Bibliografia

Ajnenkiel A., Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791–1997, Warszawa 2001.

Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2012.

Bieńkowska B., Zasady procesu karnego, [w:] Wykład prawa karnego procesowego, red. P. Kruszyński, Białystok 2012, s. 28–110.

Bożyk S., Pozycja ustrojowa Rady Państwa w Konstytucji PRL z 22 lipca 1952 r., „Miscellanea Historico-Iuridica” 8, 2009, s. 161–174.

Cieślak M., Sytuacja prawna obrońcy w świetle nowego ustawodawstwa polskiego, „Palestra”, 13, 1969, nr 8, s. 30–44.

Dudka K., Paluszkiewicz H., Postępowanie karne, Warszawa 2015.

Górecki D., Przekształcenia w polskim prawie konstytucyjnym, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. D. Górecki, Warszawa 2012, s. 21–32.

Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2016.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.

Kucharczyk M., „Osoba podejrzana”, „podejrzany” i „oskarżony” w polskim procesie karnym — zakres pojęciowy, „Problemy Prawa Karnego” 27, 2017, nr 1, s. 133–171.

Kulesza C., Efektywna obrona w postępowaniu przygotowawczym a favor procuratori, „Prokuratura i Prawo” 2007, nr 4, s. 5–33.

Kulesza C., Starzyński P., Postępowanie karne, Warszawa 2020.

Matan J., Zasada prawa do obrony w polskim procesie karnym oraz formy jej realizacji, „Roczniki Administracji i Prawa” 2009, s. 89–109.

Murzynowski A., Faktycznie podejrzany w postępowaniu przygotowawczym, „Palestra” 15, 1971, nr 10, s. 36–43.

Prokop K., Uprawnienia nadzwyczajne Prezydenta Rzeczypospolitej w świetle przepisów konstytucji kwietniowej z 1935 r., „Miscellanea Historico-Iuridica” 18, 2019, nr 2, s. 203–225.

Skalska K., Prawo oskarżonego do obrony na tle przepisów polskiego i niemieckiego procesu karnego, [w:] Prawo wobec wyzwań współczesności. Z zagadnień nauk penalnych, red. J. Helios, W. Jedlecka, A. Kwieciński, Wrocław 2019, s. 175–183.

Sowała M., Osoba podejrzana w polskim procesie karnym, czyli gdy niepewność jest gorsza od najgorszej prawdy. Analiza zagadnienia w świetle dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1919 oraz w ujęciu wiktymologicznym, „Studia Prawnoustrojowe” 2020, nr 50, s. 413–426.

Szwast M., Kształtowanie się prawa do sądu w prawie polskim przed uchwaleniem Konstytucji RP z 1997 r., „Przegląd Konstytucyjny” 2019, nr 3, s. 33–60.

Tęcza-Paciorek A.M., Pojęcie osoby podejrzanej i jej uprawnienia, „Prokuratura i Prawo” 2011, nr 11, s. 56–75.

Witkowska K., Strony procesowe i ich reprezentanci w postępowaniu przygotowawczym, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 9, s. 102–119.

Wróbel P., Prawo do obrony osoby podejrzanej w polskim procesie karnym, „Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM” 2017, nr 7, s. 245–261.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Zasady cytowania

Sowała, M. (2024). Uzyskanie prawa do obrony w świetle polskich standardów konstytucyjnych. Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, 68, 91–106. https://doi.org/10.19195/2084-5065.68.7