Artykuły
Niniejszy artykuł zawiera rozważania dotyczące współpracy sądów konstytucyjnych państw członkowskich z Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Celem przeprowadzonej analizy było zbadanie realizowania przez sądy krajowe funkcji sadow unijnych oraz wywiązywania się ze zobowiązań wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej. Rozważania zostały oparte na analizie orzecznictwa sądów konstytucyjnych trzech państw: Niemiec, Włoch oraz Polski. W artykule badane są stanowiska tych sądów dotyczące między innymi pierwszeństwa prawa UE, tożsamości konstytucyjnej państw, transferu i podziału kompetencji czy samego stosunku do wykładni prawa dokonywanej przez TSUE. W ostatniej części artykułu modele niemiecki, włoski i polski zostały zestawione i porównane z sobą w celu zidentyfikowania ewentualnych podobieństw oraz różnic.
Arnold R., Orzecznictwo niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego a proces integracji europejskiej, „Studia Europejskie” 1, 1999.
Bainczyk M., Glosa do wyroku FTK z 5 maja 2020 r. w sprawie obligacji EBC, „Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały” 2, 2020, nr 27.
Bainczyk M., Polski i niemiecki Trybunał Konstytucyjny wobec członkostwa państwa w Unii Europejskiej, Wrocław 2017.
Bogdanowicz P., Opinia prawna na temat skutków prawnych orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygn. akt K 3/21 dotyczącego niezgodności przepisów Traktatu o Unii Europejskiej z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej w świetle prawa Unii Europejskiej, Warszawa 2021.
Czapliński W., Znaczenie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w procesie rozwoju prawa europejskiego, Warszawa 2021.
Dicosola M., The Interaction between European Law and National Law in the Case Law of Constitutional Courts, The Interaction between EU and National Law in Italy. The Theory of “limits” and “counter-limits”, Trydent 2007.
Hałub O., Zasada pierwszeństwa prawa unijnego w Republice Federalnej Niemiec, [w:] Zasada pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej w praktyce działania organów władzy publicznej RP, red. M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska, Wrocław 2015.
Jachimowicz K., Orzecznictwo sądów konstytucyjnych krajów Unii Europejskiej wobec orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i jego wdrażanie przez te organy. Republika Włoska, Warszawa 2021.
Kabat-Rudnicka D., Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego RP w kluczowych kwestiach integracji europejskiej. Uwagi na marginesie polskiego członkostwa w Unii Europejskiej, [w:] Unia Europejska w 10 lat po największym rozszerzeniu, red. E. Pancer-Cybulska, E. Szostak, Wrocław 2015, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, t. 380.
Soloch B., Jak chronić prawa podstawowe własnych obywateli w sytuacji prymatu prawa unijnego? Garść refleksji na kanwie orzecznictwa FSK i TSUE dotyczącego Europejskiego Nakazu Aresztowania (ENA), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 88, 2019.
Wawrzyniak J., Opinia w sprawie kognicji Sądu Konstytucyjnego Republiki Włoskiej w zakresie prawa wtórego UE, „Zeszyty Prawnicze. Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu” 2, 2011, nr 30.
Wentkowska A., Europejski Trybunał Sprawiedliwości i sądy krajowe. Doktryna i praktyka w stosowaniu prawa wspólnotowego, Sosnowiec 2005.
Zięba A., Rola Niemiec w rozszerzaniu Unii Europejskiej, Warszawa 2010.
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE z 07.06.2016 r. C 202/389, wersja skonsolidowana.
Konstytucja Republiki Włoskiej z dnia 27.12.1947 r.
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 02.04.1997 r., wersja skonsolidowana.
Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej; Dz. Urz. UE z 07.06.2016 r. C 202/47, wersja skonsolidowana.
Traktat o Unii Europejskiej, Dz.U. C 191 z 29.07.1992 r.
Traktat o Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE z 07.06.2016 r. C 202/13, wersja skonsolidowana.
Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspolnotę Europejską, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, 2007/C 306/01, 17.12.2007 r.
Ustawa Zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec z dnia 23.03.1949 r.
Wyrok Trybunału z dnia 15 lipca 1964 r., C-6/64 Flaminio Costa v. ENEL, ECLI:EU:C:1964:66.
Wyrok Trybunału z dnia 17 grudnia 1970 r., C-11/70 Internationale Handelsgesellschaft mbH v. Einfuhr-und Vorratsstelle fur Getreide und Futtermittel, ECLI:EU:C:1970:114.
Wyrok Trybunału z dnia 9 marca 1978 r., C-106/77 Amministrazione delle Finanze dello Stato v. Simmenthal SpA, ECLI:EU:C:1978:49.
Wyrok Trybunału z dnia 8 września 2015 r., w sprawie C-105/14, Postępowanie karne przeciwko I. Taricco i in. (tzw. Taricco I), ECLI:EU:C:2015:555.
Wyrok Trybunału z dnia 5 grudnia 2017 r. w sprawie C-42/17 M.A.S. & M.B. (tzw. Taricco II), ECLI:EU:C:2017:936.
Wyrok Trybunału z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie C-493/17 Heinrich Weiss i in., ECLI:EU:C:2018:1000.
Wyrok Trybunału z dnia 24 czerwca 2019 r. w sprawie C-619/18 Komisja Europejska p. Rzeczypospolitej Polskiej popieranej przez Węgry, ECLI:EU:C:2019:531.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 7 maja 2021 r. w sprawie Xero Flor p. Polsce, skarga nr 4907/18.
Wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 kwietnia 2005 r. w sprawie P 1/05.
Wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2005 r. w sprawie K 18/04.
Wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie K 32/09.
Wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie SK 45/09.
Wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 2021 r. w sprawie K 3/21.
Wyrok włoskiego Sądu Konstytucyjnego nr 232 z 22 października 1975 r. Industrie Chimiche Italia Centrale v. Ministerstwu Handlu Zagranicznego.
Wyrok włoskiego Sądu Konstytucyjnego nr 170 z dnia 8 czerwca 1984 w sprawie S.p.a. Granital v. Amministrazione delle Finanze dello Stato.
Biernat S., Łętowska E., Komentarz do oświadczenia sędziów Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku z 10 października 2021 r., 26.10.2021, http://monitorkonstytucyjny.eu/archiwa/20015.
Piotr Pszczołkowski: wyrok będzie prowadził do dalszego pogłębiania chaosu prawnego. Wnioski końcowe zdania odrębnego do wyroku w sprawie K 3/21, 7.10.2021, http://monitorkonstytucyjny.eu/archiwa/19811.
Trybunał Konstytucyjny, K 3/21: Zdanie odrębne Jarosława Wyrembaka (zapis video), 17.10.2021, http://monitorkonstytucyjny.eu/archiwa/19935.
Wnioski prof. Marcina Wiącka do Trybunału Konstytucyjnego o wyłączenie sędzi Krystyny Pawłowicz i trojki dublerów ze sprawy K 3/21, 27.08.2021, http://monitorkomnstytucyjny.eu/archiwa/19325.