Artykuły

Tom 48 (2024)

Aspekt wychowawczy indywidualnoprewencyjnej dyrektywy sądowego wymiaru kary po nowelizacji z 7 lipca 2022 roku

Strony: 69-82

PDF

Abstrakt

Ustawa z dnia 7 lipca 2022 roku o zmianie ustawy — Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw zmodyfikowała po raz pierwszy od uchwalenia Kodeksu karnego brzmienie art. 53 § 1 k.k., między innymi pozbawiając dyrektywę prewencji indywidualnej jej wychowawczego charakteru. Zmiana ta jest sprzeczna zarówno ze współczesną aksjologią prawa karnego, jak i z wartościami o charakterze konstytucyjnym oraz uniwersalnymi zasadami cywilizacji łacińskiej wywodzącymi się z filozofii greckiej, prawa rzymskiego oraz moralności chrześcijańskiej. W związku z tym proponuje się taką interpretację wskazanego przepisu, by w drodze wykładni prokonstytucyjnej oraz wnioskowań opartych na instrumentalnym wynikaniu norm prawnych możliwe było utrzymanie aspektu wychowawczego prewencji indywidualnej na równi z pozostałymi aspektami tejże dyrektywy.

Bibliografia

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz.U. Nr 78, poz. 483). Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku — Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1138).

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku — Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. z 2023 r. poz. 127).

Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 roku o Służbie Więziennej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1683).

Ustawa z dnia 7 lipca 2022 roku o zmianie ustawy — Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 2600).

Uzasadnienie rządowego projektu ustawy z dnia 7 lipca 2022 roku o zmianie ustawy — Kodeks karny i niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 2024, Sejm IX kadencji.

Opinia Rzecznika Praw Obywatelskich z 15 lipca 2022 roku na temat projektu z 7 lipca 2022 roku ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, druk senacki Nr 762, Senat RP X kadencji.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 czerwca 1998 roku, K 28/97, OTK 1998, Nr 4, poz. 50.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 1976 roku, III KR 164/76, OSNPG 1977, nr 3, poz. 19.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2010 roku, II KK 224/10, „Prokuratura i Prawo” 2011 nr 3, poz. 2, s. 5.

Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 14 marca 2007 roku. sygn. akt II AKa 58/07, OSAWr 2008 nr 3, poz. 96.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8 lutego 2011 roku, II AKa 6/11, KZS 2011, z. 5, poz. 40.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 stycznia 2013 roku, II AKa 499/12, LEX nr 1246654.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 19 października 2017 roku, II AKa 186/17, LEX nr 2761775.

Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 14 lutego 2018 roku, II AKa 11/18, KZS 2018 nr 9, poz. 59.

Antkowiak A., Rozłożenie na raty kary grzywny, [w:] Acta Erasmiana, t. 5. Varia, red. M. Sadowski, Wrocław 2013, s. 93–104.

Bojarski M., Giezek J., Sienkiewicz Z., Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, red. M. Bojarski, Warszawa 2004.

Finnis J., Tomasz z Akwinu. Filozofia moralności, polityki i prawa, przeł. M. Szczurowski, Warszawa 2022.

Grzybicki M., Prawo karne wroga, „Securo” 2016, nr 3, s. 22–28.

Kodeks karny, t. 1. Część ogólna, cz. 2. Komentarz do art. 53–116, wyd. 5, red. W. Wróbel, A. Zoll Warszawa 2016, Lex.

Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, t. 1. Art. 1–116, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, wyd. 5, Warszawa 2021, Legalis.

Kodeks karny. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.

Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, wyd. 6, Warszawa 2023, Legalis.

Konstytucja RP, t. 1. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016, Legalis.

Plich R., Godność osoby ludzkiej w ujęciu św. Tomasza z Akwinu, „Przegląd Tomistyczny” 27, 2021, s. 205–271.

Salamucha A., Definicje wychowania w literaturze pedagogicznej, „Roczniki Nauk Społecznych” 32, 2004, nr 4, s. 31–43.

Słownik języka polskiego, t. 3, red. M. Szymczak, Warszawa 1981.

System prawa karnego, t. 5. Nauka o karze. Sądowy wymiar kary, red. T. Kaczmarek, wyd. 2, Warszawa 2017.

System prawa karnego, t. 6. Kary i inne środki reakcji prawnokarnej, red. M. Melezini, wyd. 2, Warszawa 2016, Legalis.

Zarzecki L., Teoretyczne podstawy wychowania. Teoria i praktyka w zarysie, Jelenia Góra 2012.

Zawłocki R., Nowela „lipcowa” Kodeksu karnego, czyli nowe restrykcyjne prawo karne, „Monitor Prawniczy” 2023, nr 2, s. 79–85.

Apel 173 naukowców do Prezydenta o zawetowanie nowelizacji Kodeksu karnego, karne24.com, 25.11.2022, https://karne24.com/apel-173-naukowcow-o-weto/.

ORA w Warszawie wyraża sprzeciw wobec rozwiązań przyjętych przez Sejm 7 lipca br. w kodeksie karnym, Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie, 3.08.2022, https://www.ora-warszawa.com.pl/aktualnosci/ora-w-warszawie-wyraza-sprzeciw-wobec-rozwiazan-przyjetych-przez-sejm-7-lipca-br-w-kodeksie-karnym/.