Codification of law on administrative procedureas an all-European tendency
During the last fifteen years bodies of the European Union and the Council of Europe have approved new soft law documents regarding administrative procedure. Besides that, the Model Rules on European Union Administrative Procedure have been undertaken by the Research Network on EU Administrative Law, the team that has included about a hundred of administrative law professors from different EU states. These documents can be translated into European Union’s Law on administrative procedure as well as to legislation of countries that do not have a general law code on administrative procedure, including Ukraine.
Codification of law on administrative procedure in the above-mentioned documents is called “innovative codification” that changes significantly the administrative procedure and thus differs from consolidation that is typical for common law countries in the analysed sphere. Such a codification has many advantages but can also lead to some failures in the process of its implementation. For example, the rules governing the relation between general law code on administrative procedure and sector-specific laws in some areas of public administration’s activities must be strict and understandable. Possible contemporary solutions to this question in the above-mentioned soft law documents are analysed in the article.
The depth of every codification is also a very important question before its realization. The Model Rules on Administrative Procedure of the European Union take into consideration not only external instruments of public administration’s activities single-case decisions, normative acts and public contracts, but also internal forms of cooperation between administrative units, at least partly.
The proposed codification of law on administrative procedure must be based on two fundamental principles — rule of law and right to good administration. Both fundamental principles foresee numeral elements — more narrow respected principles.
Finalising de lege ferenda, codification of law on administrative procedure is an all-European tendency. Contemporary soft law documents and best experience in this sphere must be used not only in the law of the European Union, its Member States but also in Ukraine.
Kodyfikacja prawa w zakresie postępowania administracyjnego jako tendencja ogólnoeuropejska
W ciągu ostatnich piętnastu lat instytucje Unii Europejskiej, w tym Rady Europy, uchwaliły kilka nowych dokumentów prawa miękkiego dotyczących postępowania administracyjnego. Oprócz tego przepisy modelowe o postępowaniu administracyjnym w Unii Europejskiej zostały opracowane przez przedstawicieli nauki prawa administracyjnego z różnych państw wchodzących w skład UE. Dokumenty te powinny być podstawą europejskiego prawodawstwa dotyczącego postępowania administracyjnego, a także odpowiednich ustaw w państwach, które nie posiadają jeszcze zasadniczej jednolitej ustawy kodeksu o procedurze administracyjnej, jak np. Ukraina. Kodyfikacja prawodawstwa o postępowaniu administracyjnym w wymienionych dokumentach jest nazywana kodyfikacją innowacyjną, która istotnie zmienia procedurę administracyjną i różni się od zwykłej konsolidacji norm administracyjno-proceduralnych. Taka kodyfikacja oprócz licznych zalet ma i pewne wady, które ujawniają się przy jej wprowadzeniu do rodzimego systemu prawnego. Podstawowy problem polega na zsynchronizowaniu kodeksu postępowania administracyjnego z ustawami prawa administracyjnego materialnego. W niniejszym artykule przedstawione zostały nowoczesne tendencje dotyczące sposobów rozwiązywania sporów kompetencyjnych w prawie administracyjnym. Ważnym elementem każdej dyskusji nt. kodyfikacji jest zakres jej obowiązywania. W przepisach modelowych o postępowaniu administracyjnym w UE przewidziana jest regulacja prawna nie tylko zewnętrznych instrumentów działalności administracji publicznej aktów, czyli decyzji indywidualnych, aktów normatywnych i umów publiczno-prawnych, lecz także w pewnym zakresie również wewnętrznego współdziałania między jednostkami tej administracji. Proponowana kodyfikacja prawodawstwa o postępowaniu administracyjnym powinna opierać się na dwóch podstawowych zasadach: praworządności oraz dobrej administracji. Na każdą z tych podstawowych zasad składają się normy szczegółowe, które odpowiednio regulują zasadnicze zadania administracji państwowej.
Podsumowując de lege ferenda, kodyfikacja prawodawstwa o postępowaniu administracyjnym jest tendencją ogólnoeuropejską, w której najnowsze doświadczenia w tym zakresie powinny być wykorzystane nie tylko w ramach systemu prawnego Unii Europejskiej i państw członkowskich, lecz także na Ukrainie.