Особливості справляння податку на нерухоме майно відмінного від земельної ділянки в Україні

Abstract

Specyfika podatku od nieruchomości w ukraińskim prawie podatkowym

Artykuł poświęcony jest analizie trybu uiszczania podatku od nieruchomości, określonym w kodeksie podatkowym Ukrainy. Analizie poddano każdy z elementów konstrukcji prawnej podatku od nieruchomości. Główną uwagę zwrócono na problemy związane z normatywnym określeniem przedmiotu oraz podstawy podatku od nieruchomość.

Pozytywnym elementem normatywnych standardów w zakresie uiszczania podatku od nieruchomości na Ukrainie jest odniesienie go do lokalnych podatków i opłat. Jednocześnie niezrozumiałe i nieuzasadnione jest podejście ustawodawcy do łączenia podatku od nieruchomości, podatku od pojazdu i podatku od ziemi do jednego podatku o nazwie podatek majątkowy. Wszystkie te podatki składają się z niezależnych i osobnych elementów ich konstrukcji prawnej. Wspólną cechą tych obowiązkowych świadczeń pieniężnych jest ich przynależność do lokalnych podatków i opłat. Inne uwagi dotyczące ram regulacyjnych opodatkowania nieruchomości na Ukrainie to brak koordynacji przepisów podatkowych z innymi gałęziami ukraińskiego ustawodawstwa. Dotyczy to pojęcia nieruchomości, które różni się od pojęcia zawartego w normach kodeksu cywilnego Ukrainy. Przepisy prawa cywilnego mają charakter pierwotny w odniesieniu do pojęcia nieruchomości, tym czasem przepisy podatkowe musiałyby być oparte o normy prawa cywilnego i jemu odpowiadać.
W artykule stwierdza się, że głównym problemem uiszczania podatku od nieruchomości na Ukrainie jest nieuzasadnione określenie podstawy opodatkowania. W kodeksie podatkowym zostało stwierdzone, że podstawą naliczania podatku od nieruchomości jest jej powierzchnia. Większość gałęzi ukraińskiego ustawodawstwa posługuje się wartością nieruchomości jako wyznaczalną jej cechą. Uznanie za podstawę naliczania podatku powierzchni nieruchomości sprzeczne jest również z zasadą równości opodatkowania. Warto też zwrócić uwagę na sprzeczności w samym kodeksie podatkowym Ukrainy. W jednej z norm kodeksu podatkowego przewidziano prawo rad lokalnych do udzielania ulgi ze względu na sytuację finansową podatnika, gdy powierzchnia takiej nieruchomości stanowi nie więcej niż 300 metrów kwadratowych. W tym kontekście możemy przypuszczać pojawienie się nielogicznej sytuacji, gdzie ulga zostanie udzielona podmiotowi, który ma na własność nieruchomość znajdującą się w kulturalnej lub w biznesowej dzielnicy miasta.

Sprzeczności w przepisach podatkowych są wynikiem nieracjonalnego podejścia do definicji przedmiotu podatku od nieruchomości, co z kolei wpływa na problematyczną definicję podstawy opodatkowania, ustanowienie odpowiednich ulg podatkowych i realizacji zasady równości podatników.

Przewidziany w ukraińskim ustawodawstwie sposób uiszczania podatków od nieruchomości wymaga reform. Reformę reguł prawnych w tym zakresie należy przeprowadzić z uwzględnieniem przepisów innych gałęzi prawa krajowego, opierając się jednocześnie na pozytywnych doświadczeniach zagranicznych.

Peculiarities of levying the real estate tax on objects other than land plot in Ukraine

This article is devoted to the analysis of the mode of payment of the real-estate tax specified in the Tax Code of Ukraine. The analysis was provided in the legally comparative context  the national legal standards are compared with those in the Republic of Poland. Each element of the legal structure of the tax on the property was analyzed. Main attention was paid to issues related to the normative designation of the object and the base of tax on the property.

A positive element of the normative standards for levying the real estate tax in Ukraine is the assignment of this tax to local taxes and fees. At the same time, the legislator’s approach to combining the real estate tax, transport tax and land payment within the framework of a single name – property tax, is unclear and ungrounded. All the mentioned taxes differ in all the elements of their legal composition. The common feature of these mandatory payments is only their affiliation with local taxes and fees.

Another remark to the regulatory framework for the taxation of real estate in Ukraine is the inconsistency of tax norms with the norms of other branches of Ukrainian legislation. This remark concerns the concept of real estate, which is different from the norms of the Civil Code of Ukraine. Since civil law standards are primary in defining real estate, the tax rules should be consistent and based on civil norms.
The article states that the main problem of levying a real estate tax in Ukraine is the unjustified definition of the tax base. The Tax Code states that the tax base of property taxes is the area of this property. Most branches of Ukrainian legislation refer to the value of the real estate as its decisive characteristic. This approach is also contradictory to the principle of social equality of taxpayers. In the current context it is as well worth paying attention to the contradiction in the Tax Code. One of the rules provides for the right of local councils to provide benefits to real estate tax payers, taking into account their financial condition. In this context one can presume the emergence of an illogical situation, when the benefit is given to a payer who owns expensive real estate located in a cultural or business district of a city.
The existence of contradictions in tax legislation is the result of an unreasonable approach to the definition of the object of taxation of real estate tax, which in turn affects the problem of defining the tax base, establishing privileges and correct implementation of the principle of social equality of taxpayers.

The legal approach to levying the real estate tax in Ukraine needs to be reformed. Reform of regulatory rules should be provided considering the norms of other areas of national legislation, as well as positive foreign experience.