Działalność Polaków — członków Troickosławsko-Kiachtyńskiego oddziału Rosyjskiego Towarzystwa Geografi cznego w zakresie badań nad ludami mongolskimi
Polacy i Syberia to dwa nierozerwalnie związane z sobą pojęcia. Historia Polaków na Syberii jest wieloaspektowa i dotyczy m.in. badanych przez nich ziem i zamieszkujących ich ludów. Artykuł odnosi się do działalności Polaków w Troickosławsko-Kiachtyńskim Oddziale Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego, którzy wnieśli duży wkład w jego rozwój, oraz badań autochtonicznych ludów mongolskich. Artykuł powstał na podstawie mało znanych źródeł publikowanych oraz materiałów z rosyjskich archiwów. Nieprzypadkowo poświęcono w nim dużo uwagi Polakowi, antropologowi Julianowi Talko-Hryncewiczowi. Po pierwsze, był on jednym z założycieli i kierowników danego oddziału i włożył dużo starań w organizację jego pracy. Po drugie, sukces działalności oddziału zależał od aktywności jego członków, nie tylko pracowników, lecz także osób zainteresowanych historią, etnografią, archeologią, zbierających i opracowujących materiały. Julian Talko-Hryncewicz angażował w działalność swoich rodaków, którzy skupiali się wokół niego, zostawali oni członkami towarzystwa, wskutek czego stanowili znaczną ich część. W artykule wspomina się o należących do oddziału Polakach, którzy są nieznani lub znani wyłącznie w wąskim kręgu badaczy zajmujących się etnografią ludów mongolskich i zamieszkiwanymi przez nich terenami. Artykuł ma charakter informacyjny, wymienia postaci służące nauce, lecz do tej pory nieznane. Ponadto publikacja rzuca światło na niektóre aspekty biografii znanych polskich uczonych — Władysława Kotwicza i badacza Syberii Benedykta Dybowskiego, będących członkami wspomnianego oddziału Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego. Artykuł potwierdza również, że mongołoznawstwo w Rosji miało charakter wielonarodowy, a znaczna część badaczy była polskiego pochodzenia.
The work of the Polish members of the Troitskosavsk-Kyakhta branch of the Russian Geographical Society in the study of Mongolian peoples
The Poles and Siberia are two inextricably linked notions. The story of the Poles in Siberia has many aspects and includes their exploration of the land and the peoples inhabiting it. The article concerns the activity of Poles in the Troitskosavsk-Kyakhta branch of the Russian Geographical Society, who made a substantial contribution to the society’s development and to the study of indigenous Mongolian peoples. It is based on little known published sources as well as documents from the Russian archives. The author deliberately pays a lot of attention to the Polish anthropologist Julian Talko-Hryncewicz. Firstly, he was one of the founders and heads of the branch, and put a lot of effort into its organisation. Secondly, the success of the branch depended on the success of its members, not only employees but also people interested in history, ethnography, archaeology, people collecting and describing various materials. Julian Talko-Hryncewicz encouraged his compatriots to join him in this activity; they gatheredaround him, became members of the society and, as a result, made up a considerable part of the branch’s membership. The author mentions Poles who were part of the society’s branch and who are practically unknown or are known only to a small group of scholars studying the ethnography of the Mongolian peoples and the lands they inhabited. The article is intended as a source of information, mentioning figures who made significant contributions to science, but have hitherto remained unknown. In addition, the article sheds some light on certain aspects of the lives of well-known Polish scholars: Władysław Kotwicz and the Siberian explorer Benedykt Dybowski , who were members of the branch of the Russian Geographical Society in question. In addition, the article confirms that Mongolian studies in Russia was a multinational discipline and that a significant part of the scholars were of Polish origin.