Teksty pomieszczone w tym tomie „Prac Kulturoznawczych” kontynuują rozważania podjęte w pierwszej części „Problemów kultury — problemów z kulturą”, a zatem diagnozują, proponują i reinterpretują zadania i znaczenie teorii kultury i teoretycznego myślenia o kulturze. Według Krzysztofa Abriszewskiego byłaby więc teoria kultury siłą sprawczą, bo wyposażającą nasz aparat poznawczy w szereg metafor lub mikrotechnik, które wyznaczają kierunek naszego myślenia o kulturze. Podobnie „ramowe”, a zatem kształtujące działanie człowieka wobec otaczającego go świata — w kontekście stosunku do przyrody, działalności ekonomicznej, twórczości i wytwórczości — znaczenie Jacek Schindler przypisuje centralnej dla teorii kultury kategorii wartości. Szkic Krzysztofa Łukasiewicza zwraca uwagę na fakt, że uprawienie historii myśli o kulturze do pewnego stopnia zawsze jest aktywnością teoretyczną, bowiem opis i analiza tego, jak pojmowano i badano kulturę, jest też formą refleksji o niej samej. Mariusz Gołąb wraca do problemu metafory, analizując i interpretując twórczość poetki, ale też badaczki kultury Joanny Ślósarskiej, by ten środek stylistyczny i zarazem strategię opisową ująć jako punkt styczny między nauką o kulturze a sztuką. W istocie rzeczy zagadnienia teoretycznokulturowe stoją też w centrum ożywionej dyskusji między Markiem Woszczkiem i Tomaszem Stawiszyńskim wokół książki Udręki fatum autorstwa tego ostatniego, podobnie jak dwóch recenzowanych na naszych łamach książek.