A romantic nation: Eduards Volters’ concepts of ethnographical-statistical studies of Lithuania

Abstrakt

Zadaniem artykułu jest ukazanie pochodzenia i założeń koncepcji etnograficzno-statystycznych badań Litwy, które sformułował łotewski etnograf i językoznawca Eduard Volters (1856–1941). Już pod koniec XIX wieku badacz ten pracował w Carskim Rosyjskim Towarzystwie Geograficznym i prowadził etnograficzno-statystyczne badania „plemiennego” składu populacji. Teoria ta w oryginalny sposób integrowała koncepcje „historii idei” i „statystyki etnograficznej”. W 1930 roku Volters zaangażował się w działalność Litewskiego Towarzystwa Naukowego i wprowadził do swoich badań etnograficzno-statystycznych koncepcję „duszy narodu”. W artykule zostanie sprawdzone, w jakim stopniu początki idei „duszy narodu” Litwinów wiążą się z historyczną perspektywą antropologii i romantyczną koncepcją narodu w etnologii europejskiej. Teoretyczne podstawy i retoryka statystyki etnograficzne Voltersa poddane zostaną analizie z następujących punktów widzenia: 1. etnograficzno-statystycznego badania Litwy, 2. romantycznej idei narodu oraz 3. pojmowania nauki i edukacji.