Rozprawy

Tom 25 Nr 4 (2021)

Korczak, gatunki empatyczne i głos „ludu małorosłego”. Inspiracje kulturoznawcze

Strony: 43-61

PDF

Abstrakt

Inspiracją tego tekstu są międzywojenne pisma — pedagogiczne i literackie — Janusza Korczaka. W artykule próbuję dowieść, że był on autorem, który w obliczu kryzysu społecznego i politycznego, projektował nowe gatunki dyskursywne, które określiłabym „gatunkami empatycznymi”. Korczakowski projekt nowych form pisarstwa pedagogicznego był ściśle związane z jego filozofią wychowania oraz jej etycznymi implikacjami. Miał rewidować utrwalone sposoby myślenia i działania poprzez własną treść, ale przede wszystkim formę. Jego celami były dehegemonizacja i decentralizacja wypowiedzi eksperckiej, czyli to, co usiłowała czynić późniejsza humanistyka skoncentrowana na pytaniach, co to znaczy pisać dyskurs humanistyczny oraz jak można praktykować humanistykę inaczej niż poprzez tworzenie epistemologicznie autorytarnej reprezentacji. Teksty Korczaka chciałabym zatem potraktować jako inspirację ważną dla dylematów współczesnego kulturoznawstwa i szerzej — współczesnej humanistyki.