Artykuły

Tom 28 Nr 1 (2024)

Wspólnota naszych snów. O pamięci zapisanej w marzeniach sennych

Strony: 111-122

PDF

Abstrakt

Artykuł przedstawia koncepcję Stefana Bednarka badania snów jako rodzaju pamięci zbiorowej. Zdaniem autora w snach można w skondensowanej formie odnaleźć „polski idiom: ukształtowany w toku dziejów zespół wyobrażeń na temat przeszłości narodu”. Obecne w snach symbole, mity, legendy i fantazmaty są dziedzictwem kultury, na które składa się zarówno kanon literacki, jak i wytwory kultury popularnej. Ułożyć z nich można swego rodzaju narodowy sennik. Sny w tej koncepcji traktowane są jako ukryte źródła historii kultury, dające dostęp do doświadczeń i emocji inaczej trudno dostępnych, związanych z wartościami, jakie przypisujemy zarówno temu, co nam się indywidualnie przydarza, jak i momentom wspólnej historii. Ich zapisem są przede wszystkim wspomnienia i biograficzne relacje. Tekst prezentuje badania Bednarka nad snami Polaków w okresie PRL-u i stanu wojennego w perspektywie pytania o to, czy dziś także możemy odnaleźć wspólnotę naszych snów.

Bibliografia

Bednarek S., Sennik polski, czyli pamięć zbiorowa zapisana w marzeniach sennych, [w:] Historia, pamięć, świadomość, red. A. Klarman, Wrocław-Warszawa 2021.

Bednarek S., Świat marzeń sennych. W stronę interpretacji neurokulturoznawczej, [w:] Neuropsychologia i neurologopedia, red. G. Jarzębowska, J. Góral-Półrola, A. Kozub, Opole 2017.

Freud Z., Marzenia senne, [w:] Z. Freud, Psychopatologia życia codziennego, przeł. H. Ivánka, L. Jekels, Warszawa 2023.

Fromm E., Zapomniany język, przeł. J. Marzęcki, Warszawa 1977.

Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, przeł. M. Król, Warszawa 1969.

Księżyk R., Śnialnia. Śląski underground, Kraków 2023.

Kuziak M., „Sen polski”: przypadek romantyków i nie tylko, „Teksty Drugie” 2016, nr 5.

Le Goff J., Sny średniowiecza, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1973, nr 2 (8).

Le Goff J., Świat średniowiecznej wyobraźni, przeł. M. Radożycka-Paoletti, Warszawa 1997.

Owczarski W., Sennik polski. Literatura, wyobraźnia i pamięć, Gdańsk 2014.

Owczarski W., Sny więźniów obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, Gdańsk 2020.

Owczarski W., Teksty i sny, „Teksty Drugie” 2016, nr 5.

Polskie miejsca pamięci. Dzieje toposu wolności, red. S. Bednarek, B. Korzeniewski, Warszawa 2014.

Rzeczpospolita Snów, https://rzeczpospolita.snow.pl.

Sny w kulturze, red. I. Topp, P.J. Fereński, R. Nahirny, Warszawa-Wrocław 2014.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.