Artykuły

Tom 27 Nr 3 (2023)

Budowniczki wspólnot. Strategie partycypacyjno-performatywne współczesnych graficzek

Strony: 77-96

PDF

Abstrakt

Artykuł przedstawia analizę performatywno-partycypacyjnego charakteru działań twórczych podejmowanych w obrębie sztuk graficznych w ostatniej dekadzie. Ta stosunkowo nowa dla sztuk graficznych formuła relacji artysta — dzieło — odbiorca opisana została przy pomocy koncepcji sztuki partycypacyjnej zgodnej z jej ujęciem zaproponowanym w 2012 roku przez Claire Bishop. Uzupełnieniem metodologicznym jest redefinicja pojęcia dyspozytywu graficznego, który w ramach analizowanych projektów ulega daleko idącemu przekształceniu w stosunku do postaci, w jakiej dotychczas funkcjonował w obrębie sztuk graficznych. Refleksja podjęta w artykule dotyczy wspólnototwórczego charakteru działań dwóch graficzek, Zuzanny Dyrdy (Polska) i Priscilli Romero Cubero (Kostaryka), i wskazuje na rolę, jaką zaproponowana przez każdą z nich praktyka artystyczna odgrywa w przekształcaniu postrzegania medium graficznego w aktualnym polu sztuki. Omówione projekty reprezentują istotny wkład w rozwój sztuk graficznych w tak zwanym poszerzonym polu i stanowią dobry przykład możliwości, jakimi dysponuje to medium artystyczne w zakresie aktywizowania, budzenia świadomości oraz budowania mikro- i makro-wspólnot opartych na emocjonalnym zaangażowaniu odbiorców i kładących nacisk na cielesność jako istotny aspekt konstytuowania emocji.

Bibliografia

Agent of Change: Print Culture Studies after Elizabeth L. Eisenstein, red. S. Alcorn Baron, E.N. Lindquist, E.F. Shevlin, Amherst-Boston 2007.

Ascott R., Telematic Embrace: Visionary Theories of Art, Technology, and Consciousness, Berkeley-Los Angeles 2007.

Bailey S., Beyond Hope and Despair: Staying with the Present, [w:] Sean Caulfield: Active Workings [katalog wystawy], Vernon 2018, s. 9–11.

Bishop C., Artificial Hells: Marticipatory Art and the Politics of Spectatorship, London 2012.

Bishop C., Sztuczne piekła. Sztuka partycypacyjną i polityka widowni, przeł. J. Staniszewski, Warszawa 2015.

Dane J.A., The Myth of Print Culture: Essays on Evidence, Textuality, and Bibliographical Method, Princeton-Toronto-Buffalo-London 2003.

Eisenstein E.L., The Printing Press as an Agent of Change: Communications and Cultural Transformations in Early-Modern Europe, Cambridge-London-New York-Melbourne 1979.

Giziński K., Zapośredniczona bezpośredniość — lateksografia jako uniwersalna technika graficzna, [w:] Ucieleśniona pamięć. Wystawa prac Priscilli Romero Laureatki MTG Kraków 2018, red. M.F. Woźniak, Bydgoszcz 2019.

Hogan J., The performative print: Alick Tipoti’s „Girelal”, „Artlink Magazine” 32, 2012, nr 2, https://www.artlink.com.au/articles/3795/the-performative-print-alick-tipotis-girelal/.

Hollender H., Czy świat czeka przyszłość średniowiecza, przeł. H. Holledenr, [wkładka w:] E.L. Eistenstein, Rewolucja Gutenberga, przeł. H. Hollender, Warszawa 2004.

Jurkowlaniec G., Sprawczość rycin. Rzymska twórczość graficzna Tomasza Tretera i jej europejskie oddziaływanie, Kraków 2020.

Kluszczyński R.W., Sztuka interaktywna. Od dzieła instrumentu do interaktywnego spektaklu, Warszawa 2010.

Print and Power in Early Modern Europe (1500–1800), red. N. Lamal, J. Cumby, H.J. Helmes, Leiden-Boston 2021.

Rodriguez F.E., Ucieleśniona pamięć — ślad wyrażający prawdę Priscilli Romero, [w:] Ucieleśniona pamięć. Wystawa prac Priscilli Romero Laureatki MTG Kraków 2018, red. M.F. Woźniak, Bydgoszcz 2019.

The Perils of Print Culture: Book, Print and Publishing History in Theory and Practice, red. J. McElligott, E. Patten, New York 2014.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.