„Roczniki Biblioteczne” powołano do życia w roku 1956 na wniosek Komisji dla Spraw Bibliotek Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego jako „organ bibliotek szkół wyższych”. Inicjatorem czasopisma i jego pierwszym redaktorem był Antoni Knot (1904–1982), ówczesny dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, bardzo zasłużony dynamiczny organizator życia naukowego we Wrocławiu, współtwórca akademickiego ośrodka kształcenia bibliotekarzy w Uniwersytecie Wrocławskim.

W skład pierwszej redakcji weszli także Ksawery Świerkowski (1897–1979) i Walery Taborski. Pierwszy komitet redakcyjny tworzyli wybitni bibliotekarze bibliotek naukowych, a zarazem czynni naukowo bibliotekoznawcy: Aleksander Birkenmajer (1890–1967), Jan Baumgart (1904–1989), Marian Des Loges (1898–1957), Helena Kozerska, Władysław Skoczylas (1904–1981) i Helena Więckowska (1897–1984).

Antoni Knot był redaktorem naczelnym „Roczników Bibliotecznych” do roku 1980. W latach 1981–1996 funkcję tę pełniła Kazimiera Maleczyńska, a od 1997 do 2014 Anna Żbikowska-Migoń. Od 2015 roku redaktorem naczelnym jest Maciej Matwijów.

Wieloletnim kompetentnym i zasłużonym sekretarzem redakcji była Aleksandra Mendykowa (1926–2000).

Redakcja od początku istnienia czasopisma jest zlokalizowana w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego (początkowo: Katedrą Bibliotekoznawstwa) i powiązana z tym Instytutem personalnie.

Skład komitetu redakcyjnego ulegał zmianom, ale zawsze byli w nim obecni przedstawiciele kadry kierowniczej naukowych bibliotek polskich, wybitni bibliotekarze-praktycy, łączący swe zawodowe działania z twórczą pracą badawczą, a także reprezentanci akademickiego bibliotekoznawstwa. W ciągu lat byli wśród nich m.in.: Zbigniew Binerowski, Radosław Cybulski, Zbigniew Jabłoński, Janusz Kapuścik, Józef Korpała, Zbigniew Nowak, Jan Pirożyński, Jan Sójka, Irena Treichel, Jan Wróblewski, Zbigniew Żmigrodzki.

W zamieszczonym w pierwszym tomie Słowie wstępnym zadeklarowano, iż czasopismo ma być trybuną publikacyjną dla powstających w bibliotekach szkół wyższych prac naukowych z zakresu „bibliografii, nauki o książce, bibliotekoznawstwa oraz dziedzin pokrewnych”. W ciągu całego swego istnienia „Roczniki Biblioteczne” realizowały ten szeroko zakrojony program, udzielając na swych łamach miejsca dla publikacji z zakresu bibliotekoznawstwa, bibliologii, nauki o informacji, zwłaszcza dla opracowań dotyczących historii książki i bibliotek.

Zakres tematyczny „Roczników Bibliotecznych” był i jest bardzo szeroki, porównywalny co do rozległości może jedynie z „Rocznikiem Biblioteki Narodowej”.

Oprócz oryginalnych prac naukowych, które odzwierciedlały kierunki badań uprawianych przez księgo- i bibliotekoznawców, na łamach „Roczników” publikowano źródła historyczne do dziejów książki i bibliotek, zestawienia bibliograficzne (m.in. w latach 1962–1990 wykazy prac magisterskich i doktorskich przygotowywanych w katedrach i instytutach bibliotekoznawstwa), informacje recenzyjno-przeglądowe o nowym piśmiennictwie specjalistycznym, kronikę wydarzeń światowych i krajowych, nekrologi.

Tradycją czasopisma stało się poświęcanie jego wybranych tomów wybitnym polskim bibliologom i bibliotekoznawcom jako księgi jubileuszowe. Uhonorowani w ten sposób zostali:

• Aleksander Birkenmajer (1961 R.5, 2007 R.51),
• Stefan Vrtel-Wierczyński (1963 R.7),
• Adam Lewak (1964 R.8),
• Antoni Knot (1970 R.14 z.1/2),
• Helena Więckowska (1971 R.15 z.1/2),
• Marta Burbianka (1973 R.17 z.1/2),
• Helena Radlińska (1974 R. 18 z.1/2),
• Bronisław Kocowski (1977 R.21 z.1/2; 1988 R.32 z.1),
• Józef Korpała (1979 R.23 z.1),
• Ksawery Świerkowski (1980 R.24 z.1),
• Karol Głombiowski (1983 R.27 z.1/2),
• Alodia Kawecka-Gryczowa (1985 R.29 z.1/2),
• Konrad Zawadzki (2002 R.46),
• Kazimiera Maleczyńska (2005 R.49).

Do roku 1980 ukazywały się rocznie dwa tomy, o objętości ok. 50 arkuszy wydawniczych każdy. Pozwalało to na druk obszernych rozpraw. Kryzys lat osiemdziesiątych przyniósł stopniowe zmniejszanie się objętości czasopisma, a drastyczne załamanie nastąpiło w 1989 roku – od tego czasu ukazuje się jeden tom rocznie o objętości 15–20 arkuszy wydawniczych.

Ambicją redakcji było – mimo tej trudnej sytuacji – zachowanie wysokiej rangi czasopisma i jakości publikowanych tekstów. Starania te zaowocowały zakwalifikowaniem periodyku przez zespoły ekspertów Komitetu Badań Naukowych i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego do grupy czasopism wysoko punktowanych (od 2003 r. tzw. lista A, przelicznik 6 i 9 punktów).

W latach 1957–1994 „Roczniki Biblioteczne” wydawane były przez Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Od roku 1995 instytucją wydawniczą jest Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

„Roczniki Biblioteczne” w świetle zmian nazwy i statusu dyscypliny Bibliologia i informatologia

Ukazujące się od 1957 r. „Roczniki Biblioteczne” pomyślane były u swego zarania jako czasopismo poświęcone zagadnieniom bibliografii, nauki o książce, bibliotekoznawstwa i dziedzin pokrewnych, ściśle przy tym związane z bibliotekarstwem akademickim, o czym w pierwszych kilkunastu latach informował nadany czasopismu podtytuł „Organ bibliotek szkół wyższych”. Jednak od początku istnienia „Roczniki Biblioteczne” wychodziły poza tematykę nakreśloną w tytule, będąc de facto czasopismem bibliologiczno-bibliotekoznawczym, szczególnie ukierunkowanym na historyczne aspekty szeroko pojętej kultury książki. Z organu bibliotek szkół wyższych stało się ono z czasem organem całego bibliologicznego środowiska naukowego. Związane to było z zachodzącymi w ciągu 60 lat zmianami nazwy i statusu samej dyscypliny, która usytuowana w obrębie nauk humanistycznych, od 2005 r. funkcjonuje pod nazwą  Bibliologia i Informatologia. W 2018 r. Ustawa o Szkolnictwie Wyższym wprowadziła kolejną zmianę, umieszczając  bibliologię i informatologię w obrębie dziedziny nauk społecznych i dyscypliny Nauki o komunikacji społecznej i mediach. To przyporządkowanie, a także oczekiwania i potrzeby środowiska naukowego skłoniły Redakcję do wyjścia im naprzeciw: nie rezygnując z uznanego i rozpoznawalnego w świecie naukowym tytułu, postanowiliśmy uzupełnić go o podtytuł „Czasopismo poświęcone kulturze książki i komunikacji piśmiennej”. Takie sformułowanie odzwierciedla program Redakcji: zachować dotychczasowy charakter oraz dorobek czasopisma poświęconego przede wszystkim książce , ale też otworzyć je szerzej na nowe pola badawcze związane z rozpowszechnianiem wiedzy i informacji za pomocą zróżnicowanych kanałów i mediów, zarówno w przeszłości jak i obecnie. Redakcja ma nadzieję, że  tak nakreślony profil pozwoli „Rocznikom Bibliotecznym” nadal wypełniać naukową i środowiskową rolę, do jakiej czasopismo zostało powołane.