Artykuły naukowe

Tom 37 (2021)

Bezkompromisowa ucieczka do dyktatury. Teologia polityczna Juana Donoso Cortésa

Strony: 93-111

PDF

Abstrakt

Krytyka rewolucji nie jest właściwa wyłącznie myślicielom francuskim. Reakcjonizm odnosi się do tych, których dotknęła klęska ancien régime’u. W nurt ten wpisuje się Juan Donoso Cortés, a niniejszy artykuł służy uważnemu przeanalizowaniu jego osoby pod kątem przemiany światopoglądowej i krytyki doktryn o rewolucyjnym rodowodzie oraz przedstawieniu śmiałej koncepcji tego dyplomaty, to jest dyktatury w imię ładu prawdziwego. Choć hiszpański konserwatysta nie stworzył przywołanej koncepcji całkowicie od podstaw, gdyż opierał się na doktrynie Josepha de Maistre’a, to jednak należy stwierdzić, że rozwinął ją, obudowując dodatkowo ideowym uzasadnieniem. Przejawiając zakorzenione w platońsko-augustiańskiej filozofii podejście pesymistyczne, wyrażał postawę bliską francuskiej odmianie tradycjonalizmu. Inicjator decyzjonizmu z jednej strony oraz kontynuator tradycjonalistycznych zwyczajów z drugiej, sformułował intrygującą konstrukcję będącą zarówno kontynuacją wielu stanowisk myśli konserwatywnej, jak i — przy zachowaniu wyraźnie zachowawczych tendencji — otwarciem jej na nowe rozwiązania. Wszystko dla urzeczywistnienia największego celu — obrony ładu prawdziwego.