Niniejszy artykuł jest omówieniem wybranych zasad konstytucyjnych, których bezpośrednie oddziaływanie można zaobserwować na gruncie prawa podatkowego, w przedmiocie ochrony strony stosunku podatkowoprawnego — podatnika. W treści pracy omówiono dwie zasady: zasadę wyłączności regulacji ustawowej w prawie podatkowym oraz zasadę pewności i stabilności prawa podatkowego. Pierwsza z nich, wyprowadzona z normy przepisu art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej, jest gwarancją dla jednostki, iż przepisy prawa podatkowego nie zostaną odmiennie uregulowane przez ustawodawcę w akcie rangi niższej niż ustawa, co znacząco wzmacnia pozycję podatnika oraz chroni jego prawa. Druga zasada odnosi się do pewności i stabilności prawa podatkowego. Prawidłowe stosowanie tej zasady umożliwia podatnikowi przewidywanie działań podejmowanych przez organ w stosunku do jego osoby, na podstawie zdarzeń, z którymi wiązane są skutki podatkowe. Kolejnym omówionym aspektem tejże zasady jest względna stabilność prawa, która związana jest zakazem zmiany prawa podatkowego w trakcie roku podatkowego, odpowiednim vacatio legis oraz ochroną interesów podatnika w „toku realizacji”.
Selected constitutional principles in the context of protection of taxpayers rights
This article considers selected constitutional principles in which direct concern with the protection of the taxpayer’s party from the tax perspective can be recognised. There are two principles disscussed in the paper: the principle of exlusive rights in the tax law and the principle of stability and certainty in the tax system. The first principle originates from the provision in art. 217 Constitution of the Republic of Poland, and it represents the guarantee for individuals that tax legislation will not be otherwise provided by the legislature in the regulation not the law passed by the parliament, which significantly empowers the taxpayer’s position and protects their rights. The second principle is related to the stability and certainty in the tax system. Properly applied, the principle enables the taxpayer to forsee the measures taken in their case by the authority on the basis of incidents associated with tax consequences. A further aspect of this principle disscussed in the work concerns relative stability which entails prohibition of changing the tax law during the course of the tax year, using respective/appropriate vacatio legis and with the protection of the interests of taxpayers in the process of “execution.”