„Dwunastu sędziów, każdy w czarnej zbroi, wszystkich maskami zamknięte oblicza…”? Fakty i mity o sądach femicznych

Abstrakt

Celem artykułu jest przybliżenie mało znanego w polskim prawoznawstwie zagadnienia, jakim jest historia i funkcjonowanie sądów  femicznych Vehmgerichte w Świętym Cesarstwie Rzymskim w późnym średniowieczu. Autor nakreśla terminologiczne i językowe problemy związane z licznymi legendami i mitami, jakie narosły wokół tej instytucji w ciągu wieków. Omówienie historii, roli i przyczyn sukcesu westfalskich sądów femicznych pozwala na ukazanie ich związku z dobą współczesną — nie tylko w kontekście mordów politycznych w Republice Weimarskiej, lecz także ewentualnej inspiracji dla współczesnych prawodawców.

„Twelve judges each in sable armour clad, the visages of all inlocked by masks…”? Facts and myths about vehmic courts

The paper shall discuss a topic little-known in Polish historical research: the history and organisation of the vehmic courts Vehmgerichte in the late medieval Holy Roman Empire. The author begins with the highlighting of linguistic and terminological problems, linked to the multiple legends and myths which have grown around those courts through the centuries. Depicting the history, role and wide popularity of Westphalian vehmic courts enables one to connect them with the present times, addressing not only the issue of political murders in the Weimar Republic, but also potential inspiration for the contemporary legislators.