Monetary compensation for marital infidelity and damages resulting therefrom in comparative perspective

Abstrakt

The way the law regulates marriage and marital relations stems, at least to a certain extent, from the common beliefs of the society concerning these issues. The same can be said of the law of torts, whose norms arise from the social convictions regarding who and to what extent shall bear certain damages, including the fundamental issue of whether such damages should be subject to compensation at all or should they be incurred by the party at least allegedly injured. This paper aims to present a brief comparative analysis of the admissibility of seeking monetary compensation for marital infidelity in legal systems close to Poland German, Austrian, as well as in common law systems, and then present the possible legal grounds for such claims under Polish law, acquis of case-law and legal academics, namely — the claims related to the infringement of personal rights Article 23, 24 and 448 of the Polish Civil Code. The Polish approach is discussed in the context of a recent landmark Polish Supreme Court decision, where it has been ruled that the abovementioned provisions cannot be construed as to provide monetary relief for non-material damages suffered by betrayed spouses. The authors employ legal comparative and historical methods, supplanted by formal-dogmatic ones, to describe and show the evolution of the law concerning monetary liability for marital infidelity, in light of the statutory law and jurisprudence of Poland.

Pieniężne zadośćuczynienie za krzywdę spowodowaną przez niewierność małżeńską — perspektywa komparatystyczna

Sposób, w jaki prawo reguluje małżeństwo i relacje między małżonkami, jest silnie zakorzeniony w powszechnych osądach moralnych dotyczących tych kwestii. Podobnie rzecz się ma z wynagrodzeniem szkody, w wypadku którego zasadniczą rolę odgrywa społeczne przekonanie co do tego, kto, czy i w jakim stopniu powinien ponosić odpowiedzialność za jej wyrządzenie. Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie możliwości dochodzenia pieniężnej rekompensaty za niewierność małżeńską w perspektywie komparatystycznej, analizując pokrótce możliwości istniejące w tym zakresie zarówno w systemach bliskich polskiemu niemiecki, austriacki, jak i w systemach common law. W dalszej kolejności prezentowane są potencjalne prawne podstawy dla tego rodzaju roszczeń w prawie polskim, mając na uwadze tezy doktryny i orzecznictwa, w szczególności na gruncie przepisów o ochronie dóbr osobistych art. 23, 24 i 448 k.c.. Autorzy odnoszą się zwłaszcza do niedawnego wyroku Sądu Najwyższego wyłączającego zastosowanie przepisów o ochronie dóbr osobistych do konstruowania roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę wyrządzoną zdradą małżeńską. Autorzy używają metod komparatystycznej i historycznej, wspartych analizą dogmatyczną, by ukazać ewolucję różnorodność i ewolucję norm dotyczących majątkowej odpowiedzialności za zdradę małżeńską, w szczególności w świetle polskiego prawa i orzecznictwa.