Tom 12 (2018)

Tom 12 rocznika „Góry – Literatura – Kultura” został poświęcony problematyce kulturowych, społecznych, politycznych i artystycznych zjawisk związanych z rozwojem turystyki górskiej i alpinizmu, ze szczególnym wskazaniem na okres pomiędzy drugą połową XVIII a pierwszą dekadą XXI wieku. Znajdują się w nim prace autorów z różnych ośrodków badawczych (polskich i zagranicznych), przy czym artykuły niemieckojęzyczne zostały opublikowane równolegle w oryginalnej wersji językowej i w przekładzie na język polski. Historia turystyki górskiej i alpinizmu, wchodząc w zakres szeroko rozumianych badań historycznych, w pewnym stopniu wyróżnia się odrębną pragmatyką badawczą. Obejmuje bowiem rozległy zespół zjawisk kulturowych o silnym nacechowaniu społecznym, których dzieje, biegnąc niekiedy podobnym torem co powszechna historia życia społecznego, w niektórych aspektach zdradzają wyraźne odrębności, odnosząc się do specyficznych, różnie motywowanych indywidualnych i zbiorowych zachowań ludzkich. Wielość ich form sprawia, że jawią się one w kontekście różnorakich motywacji ideologicznych (tak zwana ideologia alpinizmu i taternictwa) i często wsparte są na świadomie dobranych podstawach filozoficznych. Historia turystyki górskiej i alpinizmu dotyczy więc zarówno pojedynczych dokonań zdobywczych, jak i dziejów form organizacyjnych klubów i stowarzyszeń ludzi gór. Turystyka górska i alpinizm w toku swojego rozwoju ujawniają także istotne zdolności kulturotwórcze, których przejawami są twórczość literacka i artystyczna. Artykuły zebrane w niniejszym tomie omawiają szereg tych zjawisk.