Artykuły
https://orcid.org/0009-0004-7899-6538
Artykuł dotyczy analizy projektów legislacyjnych, które konceptualizują relację między ludźmi a naturą w sposób nieznany europejskim regulacjom prawnym. Autor, analizując Uniwersalną Deklarację Praw Matki Ziemi, stara się wykazać, że jest to dokument, który może być podstawą do budowania nowych ludzko-pozaludzkich wspólnot. Ewa Domańska zwraca uwagę, że „nowa humanistyka” próbuje znaleźć impulsy do tworzenia projektów „realistycznych i odpowiedzialnych utopii” w sztuce. Mają one być propozycjami alternatywnych układów społecznych. Autor rozpoczyna artykuł od zagadnienia prawa jako tekstu kultury. Stara się wykazać, że tego typu teksty również mogą być postrzegane jako przykłady mających potencjał krytyczny utopii. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiono relację między teorią prawa a studiami kulturowymi, ze szczególnym uwzględnieniem konsekwencji wynikających z poszerzenia metodologicznego pola prawoznawstwa o założenia cultural studies. Następnie omówiona została kategoria utopii. Autor, inspirując się pracami Domańskiej i Magdaleny Matysek-Imielińskiej, przedstawia wartość myślenia utopijnego we współczesnej kulturze. Ostatnia część artykułu dotyczy analizy jednej z „legislacyjnych ekoutopii”, czyli Uniwersalnej Deklaracji Praw Matki Ziemi.
Barcz A., Przedmioty ekozagłady. Spekulatywna teoria hiperobiektów Timothy’ego Mortona i jej (możliwe) ślady w literaturze, „Teksty Drugie” 2018, nr 2, s. 75–87.
Bednarek J., Emancypacyjna obietnica posthumanizmu, „Praktyka Teoretyczna” 14, 2014, nr 4, 171–180.
Bielińska K., Ekosocjalizm: między ruchem społecznym a teorią marksowską, „Civitas. Studia z Filozofii Polityki” 2022, nr 30, s. 33–68.
Bińczyk E., Kapitałocen, ekologiczna ekonomia dewzrostu i filozofia Herberta Marcusego, „Analiza i Egzystencja” 59, 2022, nr 3, s. 117–134.
Chakrabarty D., Humanistyka planetarna między dekolonialnością i postkolonialnością, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, [w:] Humanistyka w czasach antropocenu, red. E. Domańska, M. Sugiera, Kraków 2023.
Coombe R., Is there a Cultural Studies of Law, [w:] T. Miller, A companion to Cultural Studies, Oxford 2001.
Dearing A., Cochabamba People’s Agreement: Annotated, https://daily.jstor.org/cochabamba-peoples-agreement-annotated/ (dostęp: 15.02.2024).
Declaration of Indigenous Peoples at the World Social Forum [Belém, Amazon, Brazil], https://www.europe-solidaire.org/spip.php`?article14007 (dostęp: 5.03.2024).
Domańska E., Humanistyka afirmatywna. Władza i płeć po Butler i Foucaulcie, „Kultura Współczesna” 2014, nr 4, s. 117–129.
Domańska E., Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2, s. 13–32.
Domańska E., Sprawiedliwość epistemiczna w humanistyce zaangażowanej, „Teksty Drugie” 2017, nr 1, s. 41–59.
Fisher M., Realizm kapitalistyczny. Czy nie ma alternatywy?, przeł. A. Karalus, Warszawa 2020.
Jones E., Posthuman international law and rights of nature, “Journal of Human Rights and the Environment” 12, 2021, s. 76–102.
Kovel J., Löwy M., Manifest ekosocjalistyczny, przeł. B. Kozek, http://lewica.pl/?id=14440&tytul=Kovel,–Lowy:–Manifest–ekosocjalistyczny (dostęp: 15.02.2024).
Krysińska-Kałużna M., Prawo zwyczajowe czy zwyczajne bezprawie, [w:] Antropologia polityki i polityka w antropologii, red. M. Drozd-Piasecka, A. Posern-Zieliński, Warszawa 2010.
Marcuse H., Ecology and Revolution, [w:] The New Left and the 1960s: Collected Papers of Herbert Marcuse, red. D. Kellner, London 2005.
Matysek-Imielińska M., Bądźmy realistami — żądajmy niemożliwego! Kulturoznawstwo i zwrot ku utopii?, „Kultura Współczesna” 100, 2018, s. 92–104.
Moore J.W., Narodziny Taniej Natury, przeł. K. Hoffmann, [w:] Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu, red. J.W. Moore, przeł. K. Hoffman, P. Szaj, W. Szwebs, Poznań 2021.
Morton T., Lepkość, przeł. A. Barcz, „Teksty Drugie” 2018, nr 2, s. 284–295.
Pępiak E., Kultura jako przedmiot badań. O możliwości systematyki w obszarze Critical Culture Studies, „ER(R)GO. Teoria — Literatura — Kultura” 10, 2005, nr 1, s. 177–185.
Skrzypczak P., Sprawiedliwość i prawo w świetle dekonstrukcji, „Diametros” 2009, nr 20, s. 94–106.
Solon P., The Rights of Mother Earth, [w:] The Climate Crisis South American and Global Democratic Eco-socialist Alternatives, red. V. Satgar, Johannesburg 2018, s. 107–130.
Sulikowski A., Derridiańska koncepcja prawa, „Zeszyty Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości” 1, 2007, s. 166–173.
Sulikowski A., Posthumanizm a prawoznawstwo, Opole 2013.
The Belem Declaration, [w:] M. Löwy, Ecosocialism. A Radical Alternative to Capitalist Catastrophe, Chicago 2015, s. 84–98.
Universal Declaration of Right of Mother Earth, 22.04.2010, https://www.garn.org/wp-content/uploads/2024/02/ENG-Universal-Declaration-of-the-Rights-of-Mother-Earth.pdf (dostęp: 5.03.2024).
Widła B., Prawa natury? Własność i podmiotowość prawna w antropocenie, [w:] Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk, red. K. Jasikowska, M. Pałasz, Kraków 2022, s. 513–539.
Wodzińska M., Prawo jako spekulacja, [w:] Hakowanie antropocenu, red. M. Sugiera, Kraków 2023, s. 263–288.
English
Język Polski
https://doi.org/10.19195/0860-6668.28.2.6
