Articles
https://orcid.org/0009-0004-7899-6538
The article focuses on legislative projects that conceptualize the human/non-human relationship in a way that is unknown to European legal regulations. Analyzing the Universal Declaration of the Rights of Mother Earth, the author tries to show that this is a document that can be the basis for constructing new human/non-human communities. Ewa Domańska remarks that “’the new humanities’ attempts to find in art, literature, film, etc.” projects of “realistic and responsible utopias”, which are supposed to be proposals for alternative social systems. By beginning the article with the issue of reading law as cultural texts, the author aims to showcase that such texts can also be seen as prototypes of the utopias Domańska writes about. The article consists of three parts. In the first, the author presents the relationship between legal theory and cultural studies, paying particular attention to the consequences of expanding the methodological field of legal studies to include the assumptions of cultural studies. Then, the category of utopia is discussed. Inspired by the works of Domańska and Magdalena Matysek-Imielińska, the author presents the value of utopian thinking in contemporary culture. The last part of the article deals with the analysis of one of the “legislative eco-utopias”, namely the Universal Declaration of the Rights of Mother Earth.
Barcz A., Przedmioty ekozagłady. Spekulatywna teoria hiperobiektów Timothy’ego Mortona i jej (możliwe) ślady w literaturze, „Teksty Drugie” 2018, nr 2, s. 75–87.
Bednarek J., Emancypacyjna obietnica posthumanizmu, „Praktyka Teoretyczna” 14, 2014, nr 4, 171–180.
Bielińska K., Ekosocjalizm: między ruchem społecznym a teorią marksowską, „Civitas. Studia z Filozofii Polityki” 2022, nr 30, s. 33–68.
Bińczyk E., Kapitałocen, ekologiczna ekonomia dewzrostu i filozofia Herberta Marcusego, „Analiza i Egzystencja” 59, 2022, nr 3, s. 117–134.
Chakrabarty D., Humanistyka planetarna między dekolonialnością i postkolonialnością, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, [w:] Humanistyka w czasach antropocenu, red. E. Domańska, M. Sugiera, Kraków 2023.
Coombe R., Is there a Cultural Studies of Law, [w:] T. Miller, A companion to Cultural Studies, Oxford 2001.
Dearing A., Cochabamba People’s Agreement: Annotated, https://daily.jstor.org/cochabamba-peoples-agreement-annotated/ (dostęp: 15.02.2024).
Declaration of Indigenous Peoples at the World Social Forum [Belém, Amazon, Brazil], https://www.europe-solidaire.org/spip.php`?article14007 (dostęp: 5.03.2024).
Domańska E., Humanistyka afirmatywna. Władza i płeć po Butler i Foucaulcie, „Kultura Współczesna” 2014, nr 4, s. 117–129.
Domańska E., Humanistyka ekologiczna, „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2, s. 13–32.
Domańska E., Sprawiedliwość epistemiczna w humanistyce zaangażowanej, „Teksty Drugie” 2017, nr 1, s. 41–59.
Fisher M., Realizm kapitalistyczny. Czy nie ma alternatywy?, przeł. A. Karalus, Warszawa 2020.
Jones E., Posthuman international law and rights of nature, “Journal of Human Rights and the Environment” 12, 2021, s. 76–102.
Kovel J., Löwy M., Manifest ekosocjalistyczny, przeł. B. Kozek, http://lewica.pl/?id=14440&tytul=Kovel,–Lowy:–Manifest–ekosocjalistyczny (dostęp: 15.02.2024).
Krysińska-Kałużna M., Prawo zwyczajowe czy zwyczajne bezprawie, [w:] Antropologia polityki i polityka w antropologii, red. M. Drozd-Piasecka, A. Posern-Zieliński, Warszawa 2010.
Marcuse H., Ecology and Revolution, [w:] The New Left and the 1960s: Collected Papers of Herbert Marcuse, red. D. Kellner, London 2005.
Matysek-Imielińska M., Bądźmy realistami — żądajmy niemożliwego! Kulturoznawstwo i zwrot ku utopii?, „Kultura Współczesna” 100, 2018, s. 92–104.
Moore J.W., Narodziny Taniej Natury, przeł. K. Hoffmann, [w:] Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu, red. J.W. Moore, przeł. K. Hoffman, P. Szaj, W. Szwebs, Poznań 2021.
Morton T., Lepkość, przeł. A. Barcz, „Teksty Drugie” 2018, nr 2, s. 284–295.
Pępiak E., Kultura jako przedmiot badań. O możliwości systematyki w obszarze Critical Culture Studies, „ER(R)GO. Teoria — Literatura — Kultura” 10, 2005, nr 1, s. 177–185.
Skrzypczak P., Sprawiedliwość i prawo w świetle dekonstrukcji, „Diametros” 2009, nr 20, s. 94–106.
Solon P., The Rights of Mother Earth, [w:] The Climate Crisis South American and Global Democratic Eco-socialist Alternatives, red. V. Satgar, Johannesburg 2018, s. 107–130.
Sulikowski A., Derridiańska koncepcja prawa, „Zeszyty Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości” 1, 2007, s. 166–173.
Sulikowski A., Posthumanizm a prawoznawstwo, Opole 2013.
The Belem Declaration, [w:] M. Löwy, Ecosocialism. A Radical Alternative to Capitalist Catastrophe, Chicago 2015, s. 84–98.
Universal Declaration of Right of Mother Earth, 22.04.2010, https://www.garn.org/wp-content/uploads/2024/02/ENG-Universal-Declaration-of-the-Rights-of-Mother-Earth.pdf (dostęp: 5.03.2024).
Widła B., Prawa natury? Własność i podmiotowość prawna w antropocenie, [w:] Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk, red. K. Jasikowska, M. Pałasz, Kraków 2022, s. 513–539.
Wodzińska M., Prawo jako spekulacja, [w:] Hakowanie antropocenu, red. M. Sugiera, Kraków 2023, s. 263–288.
English
Język Polski
https://doi.org/10.19195/0860-6668.28.2.6
