Wymóg skutecznej ochrony sądowej jako element praworządności w prawie Unii Europejskiej

Literatura

Allan T.R.S., Constitutional Justice: A Liberal Theory of the Rule of Law, Oxford 2003.

Barcik J., Niezawisłość sędziowska jako wartość konstytucyjna Unii Europejskiej. Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 27.02.2018 r., C-64/16, Associação Sindical dos Juízes Portugueses, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018, nr 5.

Bogdanowicz P., Taborowski M., Brak niezależności sądów krajowych jako uchybienie zobowiązaniu w rozumieniu art. 258 TFUE (cz. I), „Europejski Przegląd Sądowy” 2018, nr 1.

Bogdanowicz P., Jak Trybunał Sprawiedliwości „aktywował” art. 19 ust. 1 TUE, [w:] Sądowe mechanizmy ochrony praworządności w Polsce w świetle najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, red. J. Barcz, A. Zawidzka-Łojek, Warszawa 2018.

Bonelli M., Claes M., Judicial serendipity: how Portuguese judges came to the rescue of the Polish judiciary: ECJ 27 February 2018, Case C-64/16, Associação Sindical dos Juízes Portugueses, „European Constitutional Law Review” 14, 2018, nr 3.

Frąckowiak-Adamska A., Następstwa wyroku w sprawie LM (Celmer) i postępowania na podstawie art. 7 TUE dla funkcjonowania sądów polskich w ramach wspólnoty prawnej UE, [w:] Sądowe mechanizmy ochrony praworządności w Polsce w świetle najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, red. J. Barcz, A. Zawidzka-Łojek, Warszawa 2018.

Frąckowiak-Adamska A., Mutual trust and independence of the judiciary after the CJEU judgment in LM — new era or business as usual?, EU Law Analysis Blog 2018, http://eulawanalysis.blogspot.com/2018/08/mutual-trust-and-independence-of.html (dostęp: 29.09.2020).

Greer S., The European Convention on Human Rights. Achievements, Problems and Prospects, Cambridge 2006.

Grzeszczak R., Opinia prawna w przedmiocie oceny ustawy z dnia 20 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy — Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw w świetle prawa Unii Europejskiej, (druk senacki nr 30), Opinie i ekspertyzy OE–279, Warszawa 2020.

Hillion C., Overseeing the rule of law in the European Union. Legal mandate and means, „European Policy Analysis” 2, 2016, nr 1.

House of Lords Select Committee on the Constitution, Relations between the executive, the judiciary and Parliament, “HL Paper” 15, 2006–2007.

Jacobs F., The Sovereignty of Law: The European Way, Cambridge 2007.

Lenaerts K., Maselis I.,Gutman K., EU Procedural Law, Oxford 2014.

Marshall G., The Rule of Law. Its Meaning, Scope and Problems, „Cahiers de philosophie politique et juridique” 24, 1993.

Pech L., ‘A Union Founded on the Rule of Law’: Meaning and Reality of the Rule of Law as a Constitutional Principle of EU Law, Cambridge 2010.

Pech L., Platon S., Systemic Threats to the Rule of Law in Poland: Between Action and Procrastination, Foundation Robert Schuman, Policy paper, European issues nr 4512017.

Schroeder W., Strengthening the Rule of Law in Europe: From a Common Concept to Mechanisms of Implementation, Oxford-Portland 2016.

Scheppele K.L., Pech L., Is the Organisation of National Judiciaries a Purely Internal Competence? Verfassungs Blog, 4.03.2018, https://verfassungsblog.de/is-the-organisation-of-national-judiciaries-a-purely-internal-competence/, https://dx.doi.org/10.17176/20180305-095606 (dostęp: 10.09.2020).

Schmidt M., Bogdanowicz P., The infringement procedure in the rule of law crisis: How to make effective use of Article 258 TFUE, „Common Market Law Review” 55, 2018, nr 4.

Sołtys A., Wróbel A., Autonomia proceduralna i jej ograniczenia, https://sip.lex.pl/procedury/autonomia-proceduralna-i-jej-ograniczenia-1610618974.

Szyndlauer R., Dialog dotyczący praworządności pomiędzy Polską a instytucjami UE — perspektywa Komisji Europejskiej, [w:] Sądowe mechanizmy ochrony praworządności w Polsce w świetle najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, red. J. Barcz, A. Zawidzka-Łojek, Warszawa 2018.

Taborowski M., Mechanizmy ochrony praworządności państwach członkowskich w prawie Unii Europejskiej. Studium przebudzenia systemu ponadnarodowego, Warszawa 2019.

Taborowski M., Naruszenie elementów zasady państwa prawa (art. 2 TUE) jako ograniczenie zasady wzajemnego zaufania w prawie Unii Europejskiej (w świetle wyroku LM), [w:] Sądowe mechanizmy ochrony praworządności w Polsce w świetle najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, red. J. Barcz, A. Zawidzka-Łojek, Warszawa 2018.

Taborowski M., Kompetencja Trybunału sprawiedliwości Unii Europejskiej do oceny gwarancji niezawisłości sądów krajowych, „IUSTITIA” 1 (31), 2018, http://www.kwartalnikiustitia.pl/kompetencja-trybunalu-sprawiedliwosci-unii-europejskiej-do-oceny-gwarancji-niezawislosci-sadow-krajowych1,9307.

Akty prawne i dokumenty

Karta Praw Podstawowych (Dz.U. C 326 z 26.10.2012 r.).

Traktat o Unii Europejskiej (Dz.U. C 202 z 7.06.2016 r.).

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. C 202 z 7.06.2016 r.).

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Umocnienie praworządności w Unii. Plan działania” z 17 lipca 2019 roku, COM(2019) 343 final.

Załącznik do Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady „Nowe ramy UE na rzecz umocnienia praworządności” z 11 marca 2014 roku, COM (2014) 158 final.

Zalecenie Komisji (UE) 2018/103 z dnia 20 grudnia 2017 roku w sprawie praworządności w Polsce uzupełniające zalecenia (UE) 2016/1374, (UE) 2017/146 i (UE) 2017/1520 (Dz.Urz. UE L 17/50 z 2018 r.), pkt 39.

Orzecznictwo

Opinia TSUE 1/03 z dnia 7 lutego 2006 roku w sprawie C 266/03, Lugano, Komisja v. Luksemburg, pkt 119.

Opinia TSUE 2/13 z dnia 18 grudnia 2014 roku w sprawie projektu umowy dotyczącej przystąpienia Unii Europejskiej do Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i praw podstawowych.

Postanowienie TSUE z dnia 20 listopada 2017, C-441/17 R, Komisja v. Polska, pkt 102.

Wyrok TSUE z dnia 23 kwietnia 1986 roku w sprawie C-294/83, Partiecologiste „Les Verts” v. Parlament Europejski, ECLI:EU:C:1986:166, par. 23.

Wyrok TSUE z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie C-246/05, Armin Haupl v. Lidl Stifung& Co. KG., ECLI:EU:C:2007:30.

Wyrok TSUE z dnia 6 marca 2014 roku w sprawie C-206/13, CrucianoSiragusa v. RegioneSicilia — SoprintendenzaBeniCulturali e Ambientali di Palermo, pkt 25–26.

Wyrok TSUE z dnia 24 czerwca 2014 roku w sprawie C-658/11, Parlament v. Rada, pkt 70.

Wyrok TSUE z dnia 27 lutego 2018 roku w sprawie C-64/16, Associação Sindical dos Juízes Portugueses v. Tribunal de Contas, ECLI:EU:C:2018:117, pkt 36.

Wyrok TSUE z dnia 25 lipca 2018 roku, w sprawie PPU, LM (Celmer), ECLI:EU:2018:586, pkt 48.

Wyrok TSUE z dnia 24 czerwca 2019 roku w sprawie C-619/18, Komisja Europejska v. Rzeczpospolita Polska, pkt 50–57.

Wyrok TSUE z dnia 26 marca 2020 roku w sprawach połączonych C-558/18 i C-563/18, Miasto Łowicz v. Skarb Państwa — Wojewoda Łódzki, ECLI:EU:2020:234, par. 36.

Wyrok TSUE w sprawie C-101/78, Granaria BV v. Hoofdproduktschap voor Akkerbouwprodukten, ECLI:EU:C:1979:38, pkt 5.

Wyrok TSUE w sprawie C-279/09, DEB Deutsche Energiehandels- und Beratungsgesellschaft mbH v. Bundesrepublik Deutschland, ECLI:EU:2010:512, pkt 57 i 58.