Artykuły

Tom 49 (2024)

Hermann Kantorowicz i Theodor Viehweg przeciwko pozytywizmowi prawniczemu

Strony: 21-35

PDF

Abstrakt

Celem artykułu jest opisanie istoty Hermanna Kantorowicza i Theodora Viehwega teoretycznego odniesienia wobec pozytywizmu prawniczego. Dwie kluczowe prace opisane w artykule to H. Kantorowicza Walka o naukę prawa (1906) i Th. Viehwega Topika i jurysprudencja (1974). Artykuł porównuje teoretyczne nastawienie dwóch wspomnianych badaczy wobec pozytywizmu prawniczego do negacji paradygmatu naukowego opisanego przez Thomasa S. Kuhna. Artykuł zawiera refleksje metodologiczne. Autor krótko ustala, co to jest pozytywizm prawniczy. Według autora H. Kantorowicz negował pozytywizm prawniczy z perspektywy podobnej do protestantyzmu. Uznawał, że osoba określająca prawo musi niejako „ewoluować” i stać się „samo-świadoma”. Teoria Th. Viehwega podkreśla, że niemożliwym jest traktować prawo jako skończony, logiczny system. Uważał on, że prawo powinno być traktowane jako suma topoi, czyli jako raczej rozwiązujące konkretne problemy niż zmierzające do uformowania wspomnianego systemu.

Bibliografia

Biblia Pierwszego Kościoła, Warszawa 2017.

Ceglarska A., Polityka i sprawiedliwość w Grecji przedsokratejskiej, Warszawa 2019.

Chojnicka K., Jaskólski M., Kilka uwag na temat pojęcia rozwoju w myśli politycznej i prawnej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” LXV, 2013, z. 2.

Creswell J. W., Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Kraków 2013.

Feyerabend P., Przeciw metodzie, Warszawa 2021.

Hacking I., Esej wprowadzający, [w:] Th.S. Kuhn, Struktura rewolucji naukowych, Warszawa 2020.

Hołyst B., Główna problematyka metodologii badań naukowych, [w:] Metodologia dysertacji doktorskiej dla prawników. Teoria i praktyka, red. H. Izdebski, H. Łazarska, Warszawa 2022.

Izydor z Sewilli, O prawach, Lublin 2021.

Juchacz P. W., Sokrates. Filozofia w działaniu, Poznań 2004.

Kantorowicz H., Walka o naukę prawa, [w:] J. Zajadło, Kantorowicz, Sopot 2019.

Kuhn Th.S., Struktura rewolucji naukowych, Warszawa 2020.

Land N., Sztuka jako rebelia. Zagadnienie estetyki u Kanta, Schopenhauera i Nietzschego, „Kronos. Metafizyka, kultura, religia”, 2015, nr 3.

Maciejewski M., Scheffler T, O doktrynologii. Rozważania dotyczące przedmiotu oraz metody doktryn politycznych i prawnych, [w:] I. Barwicka-Tylek et al., Myślenie o polityce i prawie. Przedmiot — metoda — praktyka, Warszawa 2015.

Oniszczuk J., Filozofia i teoria prawa, Warszawa 2012.

Platon, Prawa, Kęty 2017.

Salij J., OP, Prawo naturalne i prawa stanowione w ujęciu św. Tomasza z Akwinu, „Łódzkie Studia Teologiczne” 26, 2017, nr 2.

Scettola M., Teologia polityczna, Warszawa 2011.

Schmitt C., O trzech rodzajach myślenia w nauce prawa, [w:] J. Zajadło, Schmitt, Sopot 2016.

Schmitt C., Teologia polityczna. Cztery rozdziały poświęcone nauce o suwerenności, [w:] C. Schmitt, Teologia polityczna i inne pisma, Warszawa 2012.

Skinner Q., Znaczenie i rozumienie w historii idei, „Refleksje”, 2014, nr 9

Święcicki Ł., Carl Schmitt i Leo Strauss: krytyka pozytywizmu prawniczego w niemieckiej myśli politycznej, Warszawa-Radzymin 2016.

Tokarczyk R., Autorytaryzm — dociekanie istoty pojęcia, „Historia i Polityka”, 2009-2010, nr 2-3 (9-10).

Viehweg Th., Topika i jurysprudencja. Przyczynek do badań podstawowych w nauce prawa, [w:] J. Holocher, Viehweg, Sopot 2021.

Wprowadzenie do nauk prawnych. Leksykon tematyczny. 5. wydanie, red. A. Bator, Warszawa 2016.

Wróblewski J., Paradygmat dogmatyki prawa a prawoznawstwo, [w:] J. Wróblewski, Pisma wybrane, Warszawa 2015.