Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Artykuły naukowe

Tom 35 (2021): Realizacja praw i wolności w obliczu współczesnych problemów gospodarczych i społecznych

Problematyka rozszerzania prawnej podmiotowości zwierząt

  • Klara Walkowicz
DOI
https://doi.org/10.19195/1733-5779.35.12
Przesłane
10 czerwca 2021
Opublikowane
10-06-2021

Abstrakt

Obecnie niemal wszystkie państwa demokratyczne przyznają zwierzętom ochronę prawną, jako bazę gwarantującą im prawo do życia i wolności od cierpienia. Pomimo tego w części krajów, takich jak Stany Zjednoczone czy Indie, podejmuje się próby przyznania niektórym gatunkom pakietu praw, który predysponuje je do miana podmiotów, a nie przedmiotów prawa, i wyróżnia na tle pozostałych zwierząt. Takie działania najczęściej tłumaczone są rozwojem nauk biologicznych, pozwalających na lepsze zrozumienie zdolności zwierząt w sferze intelektualnej i społecznej. Tego typu żądania w związku z wciąż niejasnym statusem prawnym zwierząt w niektórych krajach odbierane są jako zrównanie pozycji ludzi i zwierząt.

Bibliografia

Literatura

Benio M., Podmiotowość jako kategoria prawna, „Zarządzanie Publiczne” 2014, nr 29 (3), s. 153–162.
Griffin D., Umysły zwierząt: czy zwierzęta mają świadomość?, Gdańsk 2004.
Elwood R.W., Appel M., Pain experience in hermit crabs?, „Animal Behaviour” 77, 2009, nr 5, s. 1243–1246.
Elżanowski A., Pietrzykowski T., Zwierzęta jako nieosobowe podmioty prawa, [w:] Sprawiedliwość dla zwierząt, red. B. Błońska et al., Warszawa 2017, s. 8–19, https://www.ina przykładpan.pl/wp-content/uploads/2018/06/Sprawiedliwosc-dla-zwierza%CC%A8t_ostateczna-wersja.pdf (dostęp: 10.12.2020).
Gasiul H., Podmiotowość z perspektywy wybranych teorii psychologicznych, „Psychologia Rozwojowa” 21, 2016, nr 3, s. 9–24.
Griffin D., Umysły zwierząt: czy zwierzęta mają świadomość?, Gdańsk 2004.
Helios J., Jedlecka W., Prawo zwierząt do ochrony przed cierpieniem z punktu widzenia filozofii i etyki, [w:] Prawo zwierząt do ochrony przed cierpieniem. Wybrane problemy, red. J. Helios, W. Jedlecka, Toruń 2019, s. 11–70.
Jedlecka W., Helios J., Zwierzęta w głównych religiach świata, [w:] Aspekty prawne, filozoficzne oraz religijne ochrony roślin i zwierząt — wybrane zagadnienia, red. J. Helios, W. Jedlecka, A. Ławniczak, Wrocław 2016, s. 51–71.
Jedlecka W., Z problematyki własności zwierząt, [w:] Własność w prawie i gospodarce, red. U. Kalina-Prasznic, Wrocław 2017, s. 145–159, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/84029/edition/79615/content (dostęp: 10.12.2020).
Pietrzykowski T., Ludzkie, niezbyt ludzkie: esej o podmiotowości prawnej i wyzwaniach XXI wieku, Katowice 2016.
Pietrzykowski T., Moralność publiczna a konstytucyjne podstawy ochrony zwierząt, „Studia Prawnicze” 2019, nr 1, s. 5–26.
Pietrzykowski T., Problem podmiotowości prawnej zwierząt z perspektywy filozofii prawa, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria” 2015, nr 2 (94), s. 247–259.

Akty prawne

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (Dz.U. z 1997 r. Nr 111, poz. 724 ze zm.).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/63/UE z dnia 22 września 2010 roku w sprawie ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych.
Tierversuchsgesetz 2012, Fassung vom 31.05.2021
Nowozelandzka ustawa o ochronie zwierząt: Animal Welfare Act 1999, section 8.
Indyjska ustawa o ochronie zwierząt: The Wildlife (Protection) Act, 1972.
Somerset v Stewart (1772), 98 ER 499.

Źródła internetowe

https://aldf.org/article/switzerland-bans-practice-boiling-lobsters-alive-without-stunning-first/ (dostęp: 10.12.2020).
https://www.cetaceanrights.org/ (dostęp: 12.10.2020).
http://ens-newswire.com/2013/05/20/india-bans-captive-dolphin-shows-as-morally-unacceptable/ (dostęp: 10.12.2020).
https://legaldictionary.net/natural-person/ (dostęp: 11.10.2020).
https://www.idausa.org/campaign/elephants/10-worst-zoos-for-elephants-2018/ (dostęp: 10.12.2020).
https://www.law.cornell.edu/wex/habeas_corpus (dostęp: 11.10.2020).
https://www.nonhumanrights.org/litigation/ (dostęp: 10.12.2020).
https://www.projetogap.org.br/en/history/ (dostęp: 10.12.2020).
https://www.projetogap.org.br/en/world-declaration-on-great-primates/ (dostęp: 10.12.2020).
https://www.reuters.com/article/scienceNews/idUSL256586320080625 (dostęp: 10.12.2020).
Manteca X., Maindeu E., Temple D., Czym jest dobrostan zwierząt?, https://www.fawec.org/media/com_lazypdf/pdf/Fact_Sheet_FAWEC_n1_pl.pdf (dostęp: 10.12.2020).