Artykuł zawiera analizę diachroniczną dychotomii kulturowej „stolica–prowincja”, historię jej kształtowania oraz typologię. Elementy te tworzą podstawę teoretyczną omówienia tego zja-wiska w historii kultury pierwszej fali emigracji rosyjskiej. Na podstawie szczegółowej analizy historii trzech kolejnych stolic emigracyjnych z lat 1920–1940 (rosyjskiego Berlina — rosyjskiego Paryża — rosyjskiego Nowego Jorku) autorka dochodzi do wniosku, że status stołeczności–pro-wincjonalności wyznaczany był przez trzy główne kryteria: antropologiczne, aksjologiczne i kul-turowo-typologiczne, aktualizowane przez warunki egzystencjalne, tak zwany czynnik ludzki oraz orientację na określony typ kultury i określoną tradycję kulturową.
