„Wyraz i Zdanie w Językach Słowiańskich” 10. Opis. Konfrontacja. Przekład zawiera 14 artykułów językoznawczych dotyczących szeroko rozumianej problematyki slawistycznej. Wśród autorów znajdują się zarówno uczeni o niekwestionowanych osiągnięciach naukowych, jak i młodzi, ale mogący się już pochwalić ciekawym dorobkiem publikacyjnym, badacze. Atutami publikacji są jej różnorodność tematyczna (przekład, dialekty, językowy obraz świata, terminologia i nazewnictwo specjalistyczne, język mediów, socjolingwistyka) oraz wielojęzyczność — czytelnik znajdzie tu teksty w języku macedońskim, rosyjskim, polskim i angielskim. Opis. Konfrontacja. Przekład zaciekawi językoznawców, przekładoznawców i wszystkich zainteresowanych poszerzaniem swojej wiedzy o Słowianach i Słowiańszczyźnie.

Najnowszy tom czasopisma „Slavica Wratislaviensia” prezentuje wyniki badań polskich i zagranicznych slawistów nad klasyczną i najnowszą literaturą rosyjską oraz serbską, a także różnorodnymi zagadnieniami językoznawstwa slawistycznego, między innymi składnią, frazeologią, morfologią, dialektologią i onomastyką. W publikacji zamieszczono również bibliografię zawartości czasopisma z tomów 127–143.

169, specjalny numer czasopisma „Slavica Wratislaviensia”, pod redakcją Ewy Komisaruk i Andreya Babanova, powstał we współpracy Uniwersytetu Wrocławskiego i Petersburskiego Uniwersytetu Państwowego. W numerze tym wybitni slawiści piszą, m. in. o twórczości Klementyny Hoffmanowej w odbiorze czytelnika rosyjskiego, przewrocie bolszewickim i losach rodziny cara Mikołaja II, opowiadaniach Richarda Weinera, pierwszych próbach sporządzenia słowników rosyjsko-polskich i polsko-rosyjskich, a także o problemach współczesnej komunikacji językowej oraz próbach emancypacji śląszczyzny. Omawiane w numerze zagadnienia językoznawcze odnoszą się do zjawisk obecnych w języku rosyjskim, bułgarskim i chorwackim.

Najnowszy numer czasopisma „Slavica Wratislaviensia” to drugi traktujący o temacie śmierci w dyskursie literaturoznawczym. Tym razem problematykę tanatologiczną polscy i zagraniczni autorzy ponad pięćdziesięciu opublikowanych w tomie artykułów znajdują w literaturze ukraińskiej oraz literaturach słowiańszczyzny zachodniej i południowej. W tekstach poświęconych różnym epokom historycznoliterackim czytelnik odnajdzie interdyscyplinarną refleksję między innymi nad religijnymi, społecznymi, filozoficznymi, kulturowymi, ale i psychologicznymi wymiarami śmierci i ich literackimi reprezentacjami. Autorzy zwracają uwagę na negację śmierci i koncepcje nieśmiertelności, postawy wobec umierania (ars moriendi), obrzędy i tradycje pogrzebowe oraz estetykę i poetykę dzieł zawierających wątki tanatologiczne. Warto podkreślić, że materiałem badawczym studiów są zarówno klasyczne i powszechnie znane, jak i nienależące do kanonu, zapomniane bądź najnowsze, dopiero odkrywane, dzieła literackie i publicystyczne. Artykuły zostały napisane w języku polskim, ukraińskim, czeskim, słowackim, serbskim i chorwackim.

Najnowszy numer czasopisma „Slavica Wratislaviensia” jest poświęcony tematowi śmierci w literaturze rosyjskiej w różnych epokach historycznoliterackich. Polscy i zagraniczni autorzy pięćdziesięciu opublikowanych tu artykułów podjęli refleksję między innymi nad filozoficznymi, kulturowymi, religijnymi, społecznymi i psychologicznymi wymiarami śmierci oraz ich literackimi reprezentacjami, negacją śmierci i koncepcjami nieśmiertelności, postawami wobec umierania, obrzędami i tradycjami funeralnymi, a także nad estetyką i poetyką utworów zawierających wątki tanatologiczne. Materiałem badawczym studiów są zarówno wybitne i znane, jak i drugorzędne i zapomniane bądź dopiero odkrywane dzieła poetyckie, prozatorskie, dramaturgiczne i publicystyczne, pochodzące z różnych epok — od czasów najdawniejszych do naszych dni. Teksty zostały napisane w języku rosyjskim i polskim, w różnych kluczach metodologicznych. Kolejny numer czasopisma będzie zawierał teksty traktujące o tej samej problematyce w innych literaturach słowiańskich.

Najnowszy numer czasopisma „Slavica Wratislaviensia” adresowany jest do wszystkich znawców i miłośników kultury słowiańskiej. Na jego łamach czytelnik znajdzie teksty filologiczne (literaturoznawcze i językoznawcze), antropologiczne, kulturoznawcze i religioznawcze. W centrum zainteresowania polskich i zagranicznych slawistów znalazły się między innymi takie zagadnienia, jak: kultura kulinarna i jej literackie reprezentacje, podróżopisarstwo, twórczość Fiodora Dostojewskiego, a także najnowsze tendencje we współczesnym języku rosyjskim oraz czeskim.

Czytelnik zainteresowany problematyką współczesnej słowiańszczyzny odnajdzie w 165. tomie czasopisma „Slavica Wratislaviensia” niezwykle interesujące i zróżnicowane pod względem tematycznym artykuły, poruszające zagadnienia z zakresu składni, słowotwórstwa, strategii komunikacyjnych, leksykografii, przekładoznawstwa i dialektologii. Dużym walorem publikacji jest obszerny dział macedonistyczny, w którym zabrzmiały również głosy historyka i literaturoznawcy. Tom adresowany jest nie tylko do językoznawców, lecz także do miłośników świata Słowian. Ci ostatni zapewne szczególnie docenią jej interdyscyplinarny i wielojęzyczny wymiar.

Na kolejny, 164 numer czasopisma „Slavica Wratislaviensia” składa się czternaście artykułów naukowych, pięć recenzji oraz jedno wspomnienie z żałobnej karty. Teksty wyszły spod piór polskich i zagranicznych naukowców w następujących językach: polskim, ukraińskim, rosyjskim i czeskim. Przedmiotem naukowej refleksji są kwestie językoznawstwa, literaturoznawstwa oraz kulturologii współczesnej Slavii, dotyczące między innymi zagadnień z dziedziny leksykologii i dialektologii, leksykografii, językowego obrazu świata, komunikacji językowej, a także tematów jugonostalgii, problemów pokoleniowych, stereotypów czy gestów we współczesnych literaturach słowiańskich. Publikacja kierowana jest zarówno do filologów-slawistów, jak i do wszystkich czytelników, których fascynują zagadnienia humanistyczne współczesnej Słowiańszczyzny.

Starość to temat przewodni najnowszego numeru czasopisma „Slavica Wratislaviensia”. W sferze zainteresowania autorów poszczególnych tekstów znalazły się literackie rozważania o starości, jej projekcje i wyobrażenia ujęte w wielu aspektach: od egzystencjalnego, kulturowego, ideologicznego i politycznego, po społeczny. Kilkudziesięciu slawistów z krajowych i zagranicznych ośrodków naukowych przedstawiło analizy utworów, których dominantami tematycznymi są myśli o sensie życia i śmierci, doświadczenie przemijania i starości, jej jednostkowe i pokoleniowe doznawanie, konflikt młodości i starości. Koncept „starość”, starość jako kod kulturowy, doświadczenie starości w obliczu współczesnych dylematów egzystencjalnych, ideologiczne kody postrzegania starości, starość jako (anty)fenomen społeczno-kulturowy, patriotyczno-narodowy charakter starości w ideologii i literaturze to zaledwie kilka przykładów zagadnień podjętych w publikowanych tekstach. Różnorodność gatunkowa wybieranych do analizy utworów oraz suma rozmaitych ujęć tematu pozwalają na wielostronny ogląd problemu i zaakcentowanie jego ponadczasowości

Na numer CLXII czasopisma „Slavica Wratislaviensia” (pod redakcją Włodzimierza Wysoczańskiego) złożyły się różne pod względem slawistycznego zakresu i problematyki artykuły naukowe, a także recenzje, sprawozdanie z konferencji oraz wspomnienia o zmarłych slawistach. Zamieszczone teksty dotyczą: nastawienia przeglądu opisów podróży na Bałkany (dziewiętnastowiecznych relacji polskich podróżników) na obserwacje różnych konfesji; problematyki internacjonalności, interkulturowości oraz różnych form nomadyzmu na podstawie utworu Dnevnik apatrida B. Ćosića; roli przeszłości historycznej w bułgarskim odrodzeniu narodowym; konotacji literatury i malarstwa w świetle porównania zabytków literackich i plastycznych w oparciu o Zapiski ibn Fadlana i Pogrzeb Rusa w Bułgarze H. Siemiradzkiego; analizy pragmatycznego aspektu znaczenia w oparciu o rosyjskie słownictwo i frazeologię z pozytywnym i negatywnym wartościowaniem; szerokiego rozumienia specyfiki kulturowej dotyczącej asocjacji niektórych jednostek leksykalnych, uwidaczniającej się w płaszczyźnie morfologicznej i słowotwórczej oraz w uzusie językowym; zagadnień związanych z funkcjonowaniem sakronimów w dziedzinie współczesnego systemu proprialnego języka ukraińskiego; opisu dwóch interesujących z punktu widzenia występowania niektórych struktur składniowych obszarów komunikacyjnych, tj. forów i blogów w zakresie problematyki informatycznej; mechanizmów powstawania agresji językowej, przebiegu wypowiedzi o charakterze agresywnym oraz komunikacyjnych reakcji odbiorców na jej przejawy (z ilustracją materiałową z języków polskiego i rosyjskiego); oglądu sposobów wyszukiwania słownikowych i przekładowych ekwiwalentów odnoszących się do realiów języka rosyjskiego z równoczesnym sformułowaniem zasad prezentacji realiów w nowoczesnym przekładowym słowniku rosyjsko-polskim; analizy wariantów indywidualnej realizacji intonacji w różnych, nacechowanych emocjonalnie i stylistycznie, tekstach litewskiego języka mówionego.

Do rąk czytelników oddajemy tom zbiorowy Zmysły 2, będący efektem pracy uczestników konferencji „Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich”, organizowanej przez Instytut Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Niniejsza publikacja jest kontynuacją tomu pierwszego Zmysły, który ukazał się w roku ubiegłym. Podążając tropem słów Arystotelesa, że „nie ma nic w umyśle, czego by przedtem nie było w zmysłach”, obecność tego zagadnienia w literaturze omówili uczeni z ośrodków akademickich Polski, Czech, Litwy, Niemiec, Rosji, Ukrainy i Włoch. Kategorie zmysłowe zostały potraktowane przez autorów jako kod estetyczny i kulturowy i stały się kluczem do analizy i interpretacji gatunków prozatorskich i poetyckich charakterystycznych dla różnych epok i występujących na obszarze Słowiańszczyzny Wschodniej, Zachodniej oraz Południowej. Publikacja z pewnością zainteresuje nie tylko wąskie grono filologów slawistów, lecz także wszystkich czytelników, którym bliskie są rozważania nad istotą zmysłów jako kategorią literacką i kulturową.

Kolejny tom z serii Wyraz i zdanie w językach słowiańskich. Opis, konfrontacja, przekład stanowi plon jedenastej międzynarodowej konferencji naukowej na ten temat, która odbyła się w dniach 24–25 maja 2012 roku w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Organizatorem konferencji był Zakład Języka Rosyjskiego. Tom zadedykowano wieloletniemu organizatorowi konferencji, drowi hab., prof. UWr Janowi Sokołowskiemu, językoznawcy znanemu i cenionemu w międzynarodowym środowisku slawistycznym, redaktorowi czasopisma „Rocznik Slawistyczny. Revue Slavistique”, popularyzatorowi Wrocławia i Uniwersytetu Wrocławskiego w Polsce i poza jej granicami. To z Jego inicjatywy rozszerzył się krąg uczestników konferencji między innymi o południową Słowiańszczyznę, zwłaszcza językoznawców macedońskich. Szeroki krąg zainteresowań naukowych i kontaktów osobistych Profesora Jana Sokołowskiego z polskimi i zagranicznymi slawistami spowodował, że zaproszenie do tomu przyjęli między innymi językoznawcy związani z redagowanym przez Niego „Rocznikiem Slawistycznym”. Dlatego też oprócz referatów wygłoszonych na konferencji w niniejszym tomie opublikowane są również artykuły innych autorów, którzy zadedykowali swoje teksty Jubilatowi. Pozwoliło to poszerzyć spektrum slawistyczne publikacji pod względem tematyki, metodologii i analizowanych języków. Wszystkie artykuły ułożone są w porządku alfabetycznym według nazwisk autorów. Dodatkowo dołączona jest bibliografia prac naukowych Jubilata i szkice ukazujące Jego sylwetkę (nie tylko) naukową.

W ramach cyklicznie ukazujących się tomów zbiorowych pod wspólnym tytułem „Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich” rezultaty swoich badań prezentują i publikują nie tylko naukowcy z ośrodka wrocławskiego, lecz także slawiści z Polski i z zagranicy (m.in. Rosji, Ukrainy, Kazachstanu, Niemiec, Litwy, Czech, Słowacji, Serbii, Chorwacji, Japonii, Finlandii). Dotychczas ukazało się 10 tomów zbiorowych; do rąk czytelników trafia właśnie kolejny, poświęcony zagadnieniu zmysłów. Zaprezentowane artykuły zawierają refleksję nad istotą, miejscem i rolą zmysłów jako kategorii literackiej/kulturowej. Zakres omówionych tu kwestii jest wyjątkowo duży i obejmuje zagadnienia związane z poetyką dzieła literackiego, szeroko rozumianymi powinowactwami między sztukami siostrzanymi a literaturą, aspektami filozoficznymi, estetycznymi i społecznymi, których literatury słowiańskie są nosicielami. Jeśli przyłożyć do tomu miarę chronologiczną, to okazuje się, iż problem naukowy „Wielkich tematów kultury” zyskuje swoją realizację zarówno w odniesieniu do literatur dawnych (od czasów pierwszych zabytków piśmiennictwa i folkloru), poprzez poszczególne epoki w dziejach literatur słowiańskich (np. barok, romantyzm, realizm, modernizm), aż po czasy najnowsze. Publikacja kierowana jest zarówno do specjalistów-filologów, jak i do tych wszystkich czytelników, którym nieobce są fascynacje humanistyczne.

Niniejszy numer „Slavica Wratislaviensia” zawiera artykuły i recenzje zarówno slawistów polskich, jak i uczonych pochodzących z Europy Wschodniej i Zachodniej. Większość publikacji dotyczy klasycznej literatury rosyjskiej. Znajdują się tu również opracowania z zakresu języka i literatury serbskiej oraz czeskiej.

Na kolejny, 157 numer czasopisma „Slavica Wratislaviensia” składa się 14 slawistycznych artykułów naukowych oraz dwie recenzje. Wszystkie teksty wyszły spod piór znakomitych polskich i zagranicznych naukowców, badających zarówno meandry literatury rosyjskiej, ukraińskiej oraz czeskiej, jak i języków południowosłowiańskich. Poruszana problematyka jest bardzo różnorodna: od zagadnień urbanistycznych przez tajemnice liryki filozoficznej, obraz kobiecości w ujęciu psychoanalitycznym, literaturę emigracyjną, wątki biograficzne, aż po zjawiska literacko-językowe formujące się in statu nascendi.

Przedmiot refleksji naukowej kolejnego numeru czasopisma „Slavica Wratislaviensia” stanowi literatura słowiańska w ujęciu zarówno historycznym, jak i lingwistycznym. Część literaturoznawcza czasopisma to zbiór artykułów, które prezentują motywy korridy występujące w literaturze serbskiej, czy elementy muzyczne obecne w liryce Sofii Parnok. Analiza porównawcza Ulissesa Jamesa Joyce’a i Moscoviadi Jurija Andruchowycza pozwala stwierdzić, iż mit obecny w literaturze może kształtować tożsamość narodową. Przeanalizowano również rossica pojawiające się w tekstach Ryszarda Marka Grońskiego, zbadano teorię wpływu werbalnego — perswazji oraz przedstawiono przyjaźń jako typ relacji pozytywnie wpływający na ocenę emocjonalną, poparty przykładami z rosyjskiej literatury pięknej. Warstwę lingwistyczną tomu tworzą artykuły zgłębiające zjawiska zachodzące w poszczególnych językach słowiańskich. Zbadano językowy obraz wody we frazeologizmach oraz przysłowiach języka rosyjskiego i polskiego, zapożyczenia i neologizmy w językach kazachskim i rosyjskim, obraz ziemi-terytorium w języku polskim i rosyjskim, użycie językowych środków wyrazu w rosyjskich reklamach komercyjnych. Przedstawiono typologie terminów komputerowych w języku ukraińskim oraz typy wypowiedzi intonacyjnych w języku litewskim. Porównano także pojęcie normy i wariantu językowego w języku polskim i serbskim. Ostatnią część tomu stanowią recenzje.

Kolejne, dziesiąte, „Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich” zostały zadedykowane wieloletniej redaktorce serii „Slavica Wratislaviensia” profesor Milicy Jakóbiec-Semkowowej z okazji jej siedemdziesiątych urodzin. Publikacja jest zbiorem artykułów, będących plonem konferencji poświęconej motywowi snu w literaturach słowiańskich. Materiał podzielono na trzy części — literatury południowo-, wschodnio- i zachodniosłowiańskie. Autorzy analizowali zagadnienia snu w koncepcji artystycznej wielu pisarzy i poetów słowiańskiego kręgu kulturowego. Zajęli się m.in. snem w literaturze barokowej, przestrzenią oniryczną w romantyzmie i literaturze współczesnej, marzeniem sennym i jego funkcją narracyjną, przeżyciami z pogranicza snu i jawy, snem o odrodzeniu narodowym, emigracyjnymi snami na jawie.

„Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich” 9 – „Ciało” to kolejny tom materiałów pokonferencyjnych. Tym razem tematem przewodnim jest ciało. Autorzy artykułów – historycy literatur słowiańskich z wielu krajów Europy i Japonii – ukazują ciało w różnych aspektach: biologicznym i filozoficznym. Swoje wypowiedzi bogato ilustrują przykładami zaczerpniętymi z utworów literatur słowiańskich. Tom jest dedykowany prof. Tadeuszowi Klimowiczowi z okazji 60. rocznicy urodzin. Wydanie książki dofinansowane przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Tom CLIV z serii Slavica Wratislaviensia jest publikacją zawierającą artykuły zarówno z dziedziny literaturoznawstwa, jak i językoznawstwa. Cechuje ją duża różnorodność tematyczna — problematyka tożsamości narodowej w czeskich apologiach języka ojczystego końca XVIII wieku, dekadenckie motywy ukraińskich powieści fin de siècle, literacka klasyka w kontekście białoruskim, Oniegin: libretto opery Czajkowskiego a tekst poematu Puszkina, polska recepcja dramatów Kovačevicia, specyfika rosyjskich zagadek erotycznych, a ponadto zleksykalizowane porównania w języku polskim i serbskim jako baza derywacyjna, koncepcja sfery wpływów w analizie celownika, ukraińska terminologia informatyczna, dyrektywne akty mowy i inne zajmujące zagadnienia. Wydanie książki dofinansowane przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Setna rocznica urodzin profesora Mariana Jakóbca stała się okazją dla wrocławskich slawistów do przypomnienia najważniejszych wydarzeń z Jego życia oraz dorobku, który – jak pisze w otwierającym tom artykule prof. Telesfor Późniak – „jest sztafetą przekazaną przez kontynuatora tradycji humanistyki polskiej następnym pokoleniom historyków literatur słowiańskich”. Artykuły zebrane w 152. tomie z serii „Slavica Wratislaviensia”, mimo że niezwiązane bezpośrednio z postacią prof. Jakóbca, są kolejnym etapem sztafety.

Wyraz i zdanie w językach słowiańskich. Opis - konfrontacja - przekład, 7 (Slavica Wratislaviensia CL) jest pokłosiem międzynarodowej konferencji językoznawczej, jaka odbyła się we Wrocławiu w 2008 roku. Tom zawiera trzydzieści dwa artykuły, w których podjęto zagadnienia historyczne oraz różnorodne aspekty współczesnych badań wielu języków słowiańskich. Organizatorzy konferencji traktują niniejszą książkę jako zapowiedź kolejnych spotkań wrocławskiego forum slawistów. Tom jest poświęcony prof. Antoniemu Furdalowi.