Artykuły

Tom 180 (2024)

Na przeklętej ziemi. Obraz życia wspólnoty czarnogórskiej w miniaturze literackiej „Vrana” Miodraga Bulatovicia

Strony: 11-23

PDF

Abstrakt

Poniższy artykuł kontynuuje badania nad wczesną prozą Miodraga Bulatovicia. Jego przedmiotem jest utwór Vrana, w którym autor opisuje życie codzienne jednego z czarnogórskich plemion. Przedmiotem analizy w artykule są motywy zawarte w tej miniaturze, w tym: wędrówka, ziemia jałowa, ubóstwo, odrzucenie przez kolektyw, głód, szaleństwo i zbrodnia. Uwagę zwrócono także na symbole teriomorficzne, społeczną kategorię piętna, wybrane elementy kultury duchowej oraz krwawej zemsty rodowej jako elementu prawa zwyczajowego. W toku analizy wykorzystano aparat pojęciowy z zakresu psychopatologii, psychiatrii humanistycznej, demonologii, antropologii kulturowej, socjologii, teorii groteski oraz estetyki brzydoty.

Bibliografia

Bulatović, M. (1951). Vrana, Narodni student. Nedeljni list beogradskih studenata, Beograd, br. 16 (godina XVII), s. 6–8.

Bulatović, M. (1964). Czerwony kogut leci wprost do nieba. Warszawa: Czytelnik.

Bukwalt, M. (2022). Trauma, włóczęga, poszukiwanie sławy. Wokół predebiutu literackiego Miodraga Bulatovicia. Slavica Wratislaviensia, 176, s. 27–38.

Brodniak, W.A. (2000). Choroba psychiczna w świadomości społecznej. Warszawa: NOMOS.

Cirlot, J.E. (2000). Las. [hasło w:] Słownik symboli (s. 221–222). Kraków: Znak.

Cooper, J.C. (1998). Kruk. [hasło w:] Zwierzęta symboliczne i mityczne (s. 131–133). Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.

Cullere, A. (1891). U wrót obłędu. Warszawa: Nakładem Księgarni Teodora Paprockiego i S-ki.

Đorđević, T. (1990). Deca u verovanjima i običajima našeg naroda. Beograd: Idea, Niš: Prosveta.

Đorđević, T. (1953). Veštica i vila u našem narodnom verovanju i predanju. Beograd: Narodna biblioteka Srbije, Dečje novine.

Eco, U. (2009). Historia brzydoty. Poznań: Rebis.

Eliade, M. (1996). Sacrum a profanum. Warszawa: Aletheia.

Foucault, M. (1987). Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Foucault, M. (2000). Choroba umysłowa a psychologia. Płock: Wydawnictwo KR.

Foucault, M. (2007). Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura. Płock: Wydawnictwo KR.

Goffman, E. (2007). Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Gołaszewska, M. (1994). Fascynacja złem. Eseje z teorii wartości. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Grzywa, A. (2010). Magiczna wizja świata. Warszawa: Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury.

Jahoda, G. (1971). Psychologia przesądu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Jakubczak, M. (2002). Ziemia — źródłowe motywy wyobraźni. W: K. Wilkoszewska (red.), Estetyka czterech żywiołów. Ziemia. Woda. Ogień. Powietrze. (s. 11–69). Kraków: Universitas.

Kanji, M. (2013). Deset dana u Crnoj Gori. Podgorica: Izdavač CID, Biblioteka „Svjedočanstva”.

Каradžić, V.S. (1969). Dela Vuka Karadżića. Etnografski spisi. O Crnoj Gori. M. Filipović, F. Dobrašinović, (red.). Beograd: Prosveta.

Kępiński, A. (1978). Rytm życia. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Kowalski, P. (1998). Alkohol. [hasło w:] Leksykon znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie (s. 15–19). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kowalski, P. (1998). Kruk. [hasło w:] Leksykon znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie (s. 256–262). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kowalski, P. (1998). Szaleństwo. [hasło w:] Leksykon znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie (s. 540–543). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kowalski, P. (2002). Odyseje nasze byle jakie. Droga, przestrzeń i podróżowanie w kulturze. Wrocław: ATLA 2.

Krok, D. (2007). Myślenie przesądne a religijne funkcjonowanie osób. Polskie Forum Psychologiczne, 1, s. 93–112.

Lister, R. (2007). Bieda. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.

Popović, R. (2013). Kako je Bule pokorio Evropu. Životopis Miodraga Bulatovića. Beograd: Vukotić media.

Księga Rodzaju. (2012). W: Pismo Święte. Stary i Nowy Testament (w. 22). Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech.

Roux, J.P. (2013). Krew. Mity, symbole, rzeczywistość. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Szynkiewicz, S. (1992). Pokrewieństwo. Studium etnologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Wallis, M. (2004). Wybór pism estetycznych. Kraków: Universitas.

Zwoliński, A. (2013). Historie ludzkich wędrówek. Kraków: Wydawnictwo Petrus.

Булат, П., Чајкановић, В. (2007). Моба: Митолошки речник. Београд: Српска кнјижевна задруга, s. 99 [Bulat, P., Čajkanović, V. (2007). Moba: Mitološki rečnik. Beograd: Srpska književna zadruga, s. 99].

Грубачић, Б., Томић, М. (1988). Српске славе. Београд: Литера [Grubačić, B., Tomić, M. (1988), Srpske slave. Beograd: Litera].

Mилићевић, M.Ђ. (1894). Живот Срба селјака. Београд: Држаљвна штампарија Кралјевине Србије [Milićević, M.Đ. (1894). Život srba seljaka. Beograd: Držaljvna štamparija Kraljevine Srbije].

Петровић, Т. (2006). Здравица код јужних Словена. Београд: Балканолошки институт САНУ [Petrović, T. (2006). Zdravica kod južnih Slovena. Beograd: Balkanološki institut SANU].

Pawłowski, J. Marzanna i strach polny. Czy te kukły coś łączy? Pobrane z: https://nowiny24.pl/marzannai-strach-polny-czy-te-kukly-cos-laczy/ar/5815067 (dostęp: 11.02.2024).

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Zasady cytowania

Bukwalt, M. (2024). Na przeklętej ziemi. Obraz życia wspólnoty czarnogórskiej w miniaturze literackiej „Vrana” Miodraga Bulatovicia. Slavica Wratislaviensia, 180, 11–23. https://doi.org/10.19195/0137-1150.180.1