Artykuły

Tom 179 (2024)

Nazwy obcych realiów w dziewiętnastowiecznym czeskim przekładzie „Narzeczonej z Abydos” Lorda Byrona

Strony: 247-257

PDF

Abstrakt

Článek se zabývá popisem a analýzou názvů cizích reálií vyskytujících se v českém překladu Nevěsty z Abydu od Lorda Byrona. V tomto literárním díle autor zahrnul mnoho jmen – vlastních i obecných – spojených s orientálním světem, nejčastěji tureckým, vzdáleným a cizím běžnému čtenáři originálu i překladu v polovině devatenáctého století. Článek se zaměřuje na funkční a komunikační aspekty používaných názvů, které se v českém jazyce vyznačují formální a sémantickou rozmanitostí.

Bibliografia

Byron, G.G. (1813). The Bride of Abydos. London: T. Davison, Whitefriars.

Byron, G.G. (1838). Narzeczona z Abydos. Czciciele Ognia, przeł. Antoni E. Odyniec. Lipsk: Breitkopf i Härtel.

Byron, G.G. (1854). Nevěsta z Abydu: pověst turecká, przeł. Josef V. Frič. Praha: Jaroslav Pospíšil.

Bečka, J. (1982). Islámský svět v české literatuře 19. Století. Česká literatura, 30, 4, s. 420–430.

Best, K.-H. (2005). Turzismen im Deutsch. Glottometrics, 11, s. 56–63.

Bláhová, K., Petrbok, V. (2008). Cizí, jiné, exotické v české kultuře 19. století: sborník příspěvků z 27. ročníku Sympozia k problematice 19. století. Plzeň: Academia.

Boček, V. (2010). Studie k nejstarším romanismům ve slovanských jazycích. Praha: Nakladatelství Lidové noviny.

Bozděchová, I. (2017). Anglicismy v českém lexiku. W: P. Karlík, M. Nekula, J. Pleskalová (red.), Czech-Ency — Nový encyklopedický slovník češtiny. Pobrane z: https://www.czechency.org/slovnik/ANGLICISMY V ČESKÉM LEXIKU (dostęp: 10.11.2022).

Daneš, F. (2009). Xenismy v dnešní češtině. W: F. Daneš, Kultura a struktura českého jazyka. Praha: Nakladatelství Karolinum.

Essa, A., Ali, O. (2010). Studies in Islamic Civilization: The Muslim Contribution to the Renaissance. B.m.: International Institute of Islamic Thought.

Harvalík, M., (1998). K problému klasifikace exonym. Slovo a slovesnost, 59, s. 259–265.

Hladká, Z. (2017). Xenismus. W: P. Karlík, M. Nekula, J. Pleskalová (red.). Czech-Ency — Nový encyklopedický slovník češtiny. Pobrane z: https://www.czechency.org/slovnik/XENISMUS (dostęp: 10.11.2022).

Holub, J., Kopečný, F. (1952). Etymologický slovník jazyka českého. Praha: Státní nakladatelství učebnic.

Homolová, K., Otruba, M. (red.). (1982). Čeští spisovatelé 19. a počátku 20. století. Praha: Československý spisovatel.

Jungmann, J. (1835–1839). Slovník česko-německý. Praha: Fetterl. Pobrane z: https://vokabular.ujc.cas.cz (dostęp: 2.09.2023).

Karlík, P., Nekula, M., Pleskalová, J. (red.). (2012–2020). Czech-Ency — Nový encyklopedický slovník češtiny. Pobrane z: https://www.czechency.org, (dostęp: 10.11.2022).

Karlíková, H. (2017). Arabismy v českém lexiku. W: P. Karlík, M. Nekula, J. Pleskalová (red.), Czech-Ency — Nový encyklopedický slovník češtiny. Pobrane z: https://www.czechency.org/slovnik/ARABISMY%20V%20ČESKÉM%20LEXIKU (dostęp: 10.11.2022).

Kowalski, T. (1928). W sprawie zapożyczeń tureckich w języku polskim. W: J. Rozwadowski, W. Taszycki (red.), Symbolae grammaticae in honorem Ioannis Rozwadowski, 1. (s. 347–353). Kraków: Gebethner i Wolff.

Krajewska, W. (1980). Polskie przekłady powieści poetyckich Byrona w okresie romantyzmu. Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, 71/1, s. 161–164.

Machek, V. (2010). Etymologický slovník jazyka českého. Brno: Nakladatelství Lidové noviny.

Macura, V. (1995). Znamení zrodu: české národní obrození jako kulturní typ. Jinočany: H&H.

Majtczak, T., Sieradzka-Baziur, B., Mika, D. (2013). O zapożyczeniach turkijskich w języku polskim. Roczniki Humanistyczne, 61,6 (Językoznawstwo), s. 93–107.

Malečková, J. (2021). “The Turk” in the Czech Imagination (1870–1923). Leiden, Boston: Brill-Rodopi.

Markowski, A. (red.). (2004). Wielki słownik poprawnej polszczyzny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Milewski, T. (2004). Językoznawstwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Moser, W. (1996). Xenismen. Die Nachahmung fremder Sprachen. Berlin: Peter Lang GmbH, Internationaler Verlag der Wissenschaften.

Nekula, M. (2017a). Výpůjčka (přejímka). W: P. Karlík, M. Nekula, J. Pleskalová (red.), Czech-Ency — Nový encyklopedický slovník češtiny. Pobrane z: https://www.czechency.org/slovnik/VÝPŮJČKA (dostęp: 10.11.2022).

Nekula, M. (2017b). Hierarchie výpůjček. W: P. Karlík, M. Nekula, J. Pleskalová (red.), Czech-Ency — Nový encyklopedický slovník češtiny. Pobrane z: https://www.czechency.org/slovnik/HIERARCHIE VÝPŮJČEK (dostęp: 1.09.2023).

Newerkla, S.M. (2017). Germanismy v českém lexiku. W: P. Karlík, M. Nekula, J. Pleskalová (red.), Czech-Ency — Nový encyklopedický slovník češtiny. Pobrane z: https://www.czechency.org/slovnik/GERMANISMY V ČESKÉM LEXIKU (dostęp: 10.11.2022).

Petráčková, V., Kraus, J. (red.). (2001). Akademický slovník cizích slov. Praha: Academia.

Radimský, J., (2017). Romanismy v českém lexiku. W: P. Karlík, M. Nekula, J. Pleskalová (red.), Czech-Ency — Nový encyklopedický slovník češtiny. Pobrane z: https://www.czechency.org/slovnik/ROMANISMY V ČESKÉM LEXIKU (dostęp: 10.11.2022).

Rejzek, J. (2001). Český etymologický slovník. Praha: Leda.

Reychman, J. (1965). Zapożyczenia tureckie w polskiej gwarze złodziejskiej. Język Polski, 45, s. 154–163.

Řepková, M. (1985). Josef Václav Frič. W: J. Opelík, V. Forst, L. Merhaut (red.), Lexikon české literatury, 1/(A–G). Praha: Academia.

Stachowski, S. (2007). Słownik historyczny turcyzmów w języku polskim. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Turek, W.P. (2001). Słownik zapożyczeń pochodzenia arabskiego w polszczyźnie. Kraków: Universitas.

Večerka, R. (red.). (2006). K pramenům slov: uvedení do etymologie. Brno: Nakladatelství Lidové noviny.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Zasady cytowania

Wiśniewski, M. (2024). Nazwy obcych realiów w dziewiętnastowiecznym czeskim przekładzie „Narzeczonej z Abydos” Lorda Byrona. Slavica Wratislaviensia, 179, 247–257. https://doi.org/10.19195/0137-1150.179.19