Tom 8 (2020): Ucieczka od wolności? Europa posttotalitarna 75 lat po II wojnie światowej

Przypadająca na rok 2020 siedemdziesiąta piąta rocznica zakończenia drugiej wojny światowej — która spowodowała, że wolność stała się naczelną kategorią, wokół której budowało się myślenie Zachodu — stała się okazją, by poddać refleksji kwestię wolności w krajach posttotalitarnych europejskiego kontynentu; by prześledzić jej ścieżki ewolucyjne i spróbować odpowiedzieć na kluczowe dla tego georegionu pytanie tożsamościowotwórcze. Pytanie o istotę i specyfikę procesów, zjawisk i mechanizmów emancypacji kultur(y) i społeczeństw krajów europejskich ze spuścizny drugiej wojny światowej, a zwłaszcza jej pojałtańskich konsekwencji, które na kolejne niemalże pół wieku osadziły państwa i narody Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej w sferze podporządkowania dominacji sowieckiej. Dlatego też teksty prezentowane w niniejszym tomie w lwiej części koncentrują się wokół minionych trzydziestu lat transformacji systemowej, która kraje byłego bloku wschodniego nie tylko politycznie, gospodarczo i kulturowo, lecz przede wszystkim tożsamościowo zreorientowała ku swobodom i wartościom immanentnym demokracji. Zaproszeni do współpracy autorzy starali się więc odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu społeczeństwa byłego bloku wschodniego były (wystarczająco) gotowe na przejście od antytotalitarnego marzenia o wolności do jej demokratycznego „praktykowania”, zwłaszcza zaś związanych z nią swobód obywatelskich, i czy nowo odzyskana po 1989 roku wolność (znaczona takimi wydarzeniami, jak ruch solidarnościowy w Polsce, upadek muru berlińskiego, kolorowe rewolucje w krajach satelickich ZSRR czy wreszcie rozpad samego Związku oraz wojna na terytorium byłej Jugosławii) przyczyniła się do pogłębienia świadomości wśród mieszkańców postkomunistycznej Europy, jak złożone są prawdy o tożsamości zamieszkiwanej przez nich części kontynentu oraz o konieczności bycia ostrożnymi w formułowaniu definitywnych rozstrzygnięć w zakresie wartości konstytuujących ową prawdę. Oddawany do rąk czytelników tom może zaciekawić literaturoznawców, kulturoznawców, historyków, socjologów, filozofów i antropologów kultury.