Artykuły

Tom 28 Nr 1 (2024)

Wrocławskie krajobrazy pamięci

Strony: 37-49

PDF

Abstrakt

W tekście podjęto próbę rozważań nad pamięcią Wrocławia, która ma dwoistą naturę — po pierwsze, jest przekazywana przez ludzi; po drugie, jest zakotwiczona w przestrzeni miasta. Ilustruje to przykład zakładu pracy (Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego) jako elementu krajobrazu i miejsca pamięci. Pamięć miasta jest ponadto sferą stałego konfliktu: miejsc mających swoją historię, będących nośnikami pamięci oraz nie-miejsc, pozbawionych czasowości, a zatem także pamięci. Miejsca pozbawione czasowości oddziałują na swoich mieszkańców nie ze względu na autentyzm bycia miejscem, lecz na dokonaną przez współczesnych architektów wiarygodną symulację miejsca w nie-miejscu. Na pamięć miasta, poza pamięcią jednostek, składa się pamięć zbiorowa, która wyraża się w mnemotoposach. Takim mnemotoposem jest Dolny Śląsk jako Dziki Zachód, z którym łączy się mnemotopos skarbu, pod wieloma względami przenikający ten pierwszy. Oba można też odnaleźć w pamięci miasta.

Bibliografia

Assmann J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. A. Kryczyńska-Pham, Warszawa 2015.

Augé M., Nie-miejsca, wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, przeł. R. Chymkowski, Warszawa 2010.

Gieraths G., Breslau als Festung und Garnison, Hamburg 1961.

Ingold T., Czasowość krajobrazu, przeł. B. Frydryczak, [w:] Krajobraz. Antologia tekstów, red. B. Frydryczak, D. Angutek, Poznań 2014.

Kaczmarek R., Polacy w armii Kajzera na frontach pierwszej wojny światowej, Kraków 2014.

Kuszyk K., Poniemieckie, Wołowiec 2019.

Menzel T., Pferde im Einsatz bei Wehrmacht und Waffen-SS, Bundesarchiv, https://www.bundesarchiv.de/DE/Content/Virtuelle-Ausstellungen/Pferde-Im-Einsatz-Bei-Wehrmacht-Und-Waffen-Ss/pferde-im-einsatz-bei-wehrmacht-und-waffen-ss.html.

Nietzsche F., Niewczesne rozważania, przeł. M.L. Kalinowski, Kraków 2020.

Okely J., Wizualizm i krajobraz. Patrzeć i widzieć w Normandii, „Konteksty. Polska sztuka ludowa” 2005, nr 4.

Perzyna F., Remont obrabiarek do metali, Warszawa 1956.

Simmel G., Ruina. Próba estetyczna, [w:] G. Simmel, Most i drzwi. Wybór esejów, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 2006.

Trudne dni. Wrocław 1945 r. we wspomnieniach pionierów, red. M. Markowski, t. 1–3, Wrocław 1960–1962.

Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego „Wrocław”, 1945–1965: XX lat, red. S. Hudzikowski, Wrocław 1965.

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.