W 2018 roku Komisja Europejska przeprowadziła ocenę skutków obejmującą działania zewnętrzne w ramach działu „Globalny wymiar Europy”, zawartego w wieloletnich ramach finansowych na lata 2014–2020, koncentrując się na głównych zmianach proponowanych w zakresie działań zewnętrznych, w tym na połączeniu kilku instrumentów w jeden, ale o szerszych ramach. Na podstawie analizy stwierdzono bowiem, że większość z dotychczas funkcjonujących instrumentów finansowania zewnętrznego Unii Europejskiej można by połączyć w jeden instrument o zasięgu ogólnoświatowym. Zgodnie z tym, co odnotowała Komisja, obecna struktura instrumentów finansowania zewnętrznego była zbyt złożona. Połączenie wielu instrumentów w jeden szeroki zapewniłoby możliwość racjonalizacji ich systemów zarządzania i nadzoru, a tym samym zmniejszenie obciążenia administracyjnego nałożonego na zainteresowane strony. Wdrożenie uproszczonego systemu nadzoru umożliwiłoby również właściwym instytucjom lepsze, bardziej kompleksowe spojrzenie na wydatki zewnętrzne UE. Szeroki instrument zapewniłby bardziej kompleksowe pod względem geograficznym i tematycznym podejście, ułatwiając tym samym wdrożenie różnych polityk na poziomie transregionalnym, wielosektorowym i globalnym. Ponadto dzięki połączeniu kilku instrumentów UE mogłaby ułatwić synergię oraz podejmowanie spójnych działań, przełamując schematyczne podejścia tematyczne i geograficzne. Z tych powodów 9 września 2021 roku ustanowiony został Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej.
Głównym zadaniem artykułu jest przedstawienie celów, zasad i mechanizmów współpracy finansowej między Unią Europejską a państwami sąsiedzkimi w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa od 2007 roku do chwili obecnej. Pozwoli to na udzielenie odpowiedzi na pytanie dotyczące podobieństw oraz różnic występujących w jej ramach w ostatnich piętnastu latach.